Medycyna weterynaryjna

Medycyna weterynaryjna

Medycyna weterynaryjna → (potocznie weterynaria) – część nauk medycznych traktująca o chorobach zwierząt, ich leczeniu oraz profilaktyce, higienie produktów pochodzenia zwierzęcego oraz zajmująca się ochroną ludzi przed chorobami pochodzenia odzwierzęcego.

Historia weterynarii

Pierwsze zapiski historyczne o leczeniu zwierząt pochodzą z 3000 p.n.e. z Mezopotamii i dotyczą pierwszego w historii lekarza weterynarii o imieniu Urlugaledinna. W starożytnej Grecji leczeniu zwierząt poświęcał uwagę Hipokrates. Około 500 p.n.e. jako pierwszy dokonywał sekcji zwierząt dla celów naukowych Alkmeon. Arystoteles opisał niektóre choroby zwierząt, m.in. wściekliznę psów i nosaciznę koni.

Pierwszy szpital dla zwierząt powstał w Indiach za panowania króla Aśoki w III w. p.n.e. W średniowieczu na rozwój weterynarii wpływ wywarło szereg dzieł, m.in. Canon medicinae Avicenny, Anatomia del cavallo C. Ruiniego, opisy rozmaitych chorób zwierząt, m.in. w 1494 pierwszy opis ospy owiec F. Rabelais’go. W 1711 Włoch G.M. Lancisi pierwszy rozpoznał rinderpest (chorobę bydła).

Pierwszą uczelnią weterynaryjną była Wyższa Szkoła Weterynarii w Lyonie, założona w 1762 przez C. Bourgelata. W latach 70. XVIII w. powstały następne w Szwecji, w Hanowerze w Niemczech, w Danii oraz w Wiedniu.

W Polsce pierwszą książką o leczeniu zwierząt była Sprawa a lekarstwa końskie królewskiego kowala Conrada (1532). Pierwszą polską Szkołę Weterynaryjną założył w 1823 L.H. Bojanus przy Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Wileńskiego. W 1840 w Warszawie powstała Szkoła Weterynaryjna, pod naciskami zaborcy zrusyfikowana i przemianowana w 1873 na Instytut Weterynaryjny. 1881 utworzono we Lwowie Szkołę Weterynarii, 1898 przekształconą w Akademię Weterynaryjną. 1927 otwarto Wydział Weterynaryjny na Uniwersytecie Warszawskim, przeniesiony 1952 do Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie. 1945 w Puławach powstał Instytut Weterynarii, placówka naukowo-badawcza obejmująca szereg pracowni i zakładów naukowych, m.in. mikrobiologii, higieny zwierząt, anatomii patologicznej, parazytologii i chorób inwazyjnych, chorób bydła, świń, drobiu, ryb, owadów użytkowych, technologii i kontroli leków weterynaryjnych, badania produktów zwierzęcych.

Nauki podstawowe

Nauki podstawowe → zespół dziedzin obejmujących całość procesów zachodzących w prawidłowo funkcjonującym organizmie, a także wyjaśniające zachodzenie procesów chorobowych.Są to nauki przygotowujące lekarza weterynarii do zrozumienia zasady działania organizmu zwierzęcego. Nauki podstawowe to m.in.:

• anatomia zwierząt
• histologia zwierząt
• biochemia zwierząt
• fizjologia zwierząt
• immunologia weterynaryjna
• patologia zwierząt
  o patofizjologia zwierząt
  o patomorfologia zwierząt
  o anatomia patologiczna zwierząt
• etologia
• mikrobiologia weterynaryjna

Nauki kliniczne

Nauki kliniczne to zespół nauk ściśle ukierunkowanych na jedną dziedzinę zainteresowań. Ich opanowanie daje lekarzowi weterynarii sprawne działanie w kierunku profilaktyki,diagnozy i leczenia poszczególnych schorzeń zwierząt. Nauki kliniczne to m.in.:

• farmakologia weterynaryjna
• toksykologia weterynaryjna
• diagnostyka weterynaryjna
• choroby wewnętrzne zwierząt
• choroby zakaźne zwierząt
• chirurgia weterynaryjna
  o chirurgia dużych zwierząt
  o chirurgia małych zwierząt
• rozród zwierząt
• parazytologia weterynaryjna
• profilaktyka weterynaryjna
• ortopedia weterynaryjna
• andrologia i sztuczne unasienianie zwierząt
• dietetyka weterynaryjna
• higiena zwierząt rzeźnych i żywności pochodzenia zwierzęcego

Diagnostyka weterynaryjna

• Diagnostyka obrazowa: zdjęcie rentgenowskie, endoskopia, USG, EKG, TK
• Diagnostyka laboratoryjna: morfologia krwi, badanie moczu, posiew, gazometria, skład osocza, biopsja
• Sprzęt medyczny: stetoskop, narzędzia chirurgiczne

Zobacz też: diagnostyka weterynaryjna

Kształcenie lekarzy weterynarii

Kształcenie lekarzy weterynarii → Studia na kierunku weterynaria w polskich uczelniach trwają 5,5 roku (wyjątek od Deklaracjii Bolońskiej) jako jednostopniowe studia magisterskie zakończone uzyskaniem tytułu lekarza weterynarii, równorzędnego z tytułem magistra. Obecnie lekarzy weterynarii w Polsce kształci się na następujących uczelniach:

• Akademia Rolnicza w Lublinie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej([1])
• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej ([2])
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej([3])
• Akademia Rolnicza we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej ([4])

​Uprawnienia dydaktyczne pozwalające kształcić w zakresie nauk weterynaryjnych, a także nadawać tytuły:

• lekarza weterynarii (lek. wet.), międzynarodowa nomenklatura: DVM
• doktora nauk weterynaryjnych (dr n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: DVM Ph.D.
• doktora habilitowanego nauk weterynaryjnych (dr hab. n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: Assistant Professor, DVM Ph.D.

oraz występować o nadanie tytułu:

• profesora nauk weterynaryjnych (prof. n. wet.), międzynarodowa nomenklatura: Professor, DVM Ph.D.

posiadają w Polsce:

• Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach[5] (nie nadaje tytułów lek. wet)
• Akademia Rolnicza w Lublinie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej[6]
• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej[7]
• Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, Wydział Medycyny Weterynaryjnej[8]
• Akademia Rolnicza we Wrocławiu, Wydział Medycyny Weterynaryjnej[9]

Specjalizacje lekarsko-weterynaryjne

• Choroby przeżuwaczy
• Choroby koni
• Choroby trzody chlewnej
• Choroby psów i kotów
• Choroby drobiu oraz ptaków ozdobnych
• Choroby zwierząt futerkowych
• Użytkowanie i patologia zwierząt laboratoryjnych
• Choroby ryb
• Choroby owadów użytkowych
• Choroby zwierząt nieudomowionych
• Rozród zwierząt
• Chirurgia weterynaryjna
• Radiologia weterynaryjna
• Prewencja weterynaryjna i higiena pasz
• Higiena zwierząt rzeźnych i żywności pochodzenia zwierzęcego
• Weterynaryjna diagnostyka laboratoryjna
• Epizootiologia i administracja weterynaryjna

Struktura weterynarii w Polsce

Zakładami leczniczymi dla zwierząt wg ustawy są:

• gabinet weterynaryjny
• przychodnia weterynaryjna
• lecznica weterynaryjna
• klinika weterynaryjna

Przy Wydziałach Medycyny Weterynaryjnej również funkcjonują kliniki weterynaryjne, które są jednocześnie jednostkami naukowo-dydaktycznymi, jak i zakładami lecznictwa zwierząt. Są to wysoce rozbudowane jednostki, zatrudniające wyspecjalizowanych we wszystkich dziedzinach weterynaryjnych lekarzy weterynarii, doktorów, doktorów habilitowanych, jak i profesorów nauk weterynaryjnych. Takie kliniki są zazwyczaj również wyposażone w wysoce specjalistyczne urządzenia diagnostyczne, jak chociażby tomograf komputerowy.

W całej Polsce funkcjonuje również Państwowa Inspekcja Weterynaryjna, która pełni nadzór nad mleczarniami, rzeźniami, i wszystkimi innymi zakładami trudniącymi się produkcją żywności pochodzenia zwierzęcego.

W każdym województwie zostali również powołani lekarze weterynarii, którzy również sprawują nadzór weterynaryjny na danym terenie. Są to:

• powiatowi lekarze weterynarii
• wojewódzcy lekarze weterynarii

Nadzór na Państwowa Inspekcją Weterynaryjną w kraju jest zatrudniony w randze ministra w Ministerstwie Rolnictwa Główny Lekarz Weterynarii. Obecnie sprawuje tę funkcje:

• dr. n. wet. Krzysztof Jażdżewski

Wszyscy lekarze weterynarii należą do samorządu zawodowego w postaci Krajowej Izby Lekarsko-Weterynaryjnej.Zajmuje się on sprawowaniem nadzoru nad należytym wykonywaniem zawodu lekarza weterynarii.

Centralnym laboratorium referencyjnym akredytowanym przez Unię Europejską w dziedzinie weterynarii jest:

• Państwowy Instytut Weterynaryjny – Państwowy Instytut Badawczy w Puławach

Liczba wyświetleń: 1036