Merulanella: najpiękniejsze równonogi (Isopoda) świata zmieniają nazwy. Pierwsze równonogi na liście CITES?

Źródło zdjęć: Kästle i wsp., 2025

Merulanella: najpiękniejsze równonogi (Isopoda) świata zmieniają nazwy. Pierwsze równonogi na liście CITES?

Rodzaj Merulanella to jeden z najbardziej efektownych wizualnie rodzajów równonogów (Isopoda), który od lat przyciąga uwagę hodowców i badaczy. Te niewielkie, kolorowe skorupiaki zyskały popularność dzięki swojemu wyjątkowemu wyglądowi i szerokiemu zasięgowi geograficznemu. Jednak nowe badania taksonomiczne wykazały, że dotychczasowa klasyfikacja była błędna, co doprowadziło do istotnych zmian w nazewnictwie tych równonogów. W artykule opublikowanym przez Benedikta Kästle i Omara Rafaela Regalado Fernándeza dokonano rewizji rodzaju Merulanella, w wyniku czego część gatunków przeniesiono do nowych rodzajów.

Zmiany w rodzaju

Wśród rodzaju Merulanella pozostały tylko 3 gatunki:

• Merulanella carinata
• Merulanella dollfusi
• Merulanella wahrbergi

Są to gatunki mało kolorowe, zazwyczaj brązowe. Co za tym idzie nie są to te gatunki, które znamy z hodowli. Zasięg występowania tego rodzaju ogranicza się obecnie do Nowej Kaledonii.

Źródło zdjęć: Kästle i wsp., 2025

Przy okazji, gdyby ktoś się zastanawiał dlaczego taksonomowie niechętnie wykorzystują kolory jako cechy identyfikacyjne, to ma to oczywiście związek z tym że osobniki muzealne rzadko kiedy zachowują swój kolor. Ten sam gatunek co na zdjęciu powyżej po kilkunastu latach w alkoholu wygląda już tak:

Źródło zdjęć: Kästle i wsp., 2025

Stąd też w przeciwieństwie do hodowców, którym często zdarza się rozpoznawać gatunek na podstawie kolorów, naukowcy opisują go na podstawie budowy ciała lub genetyki.

Wszystkie kolorowe osobniki zostały usunięte z rodzaju Merulanella stąd też musiały powstać nowe rodzaje:

• Acutodillo
• Ardentiella
• Floresiodillo

Rodzaje te można przypisać do różnych lokalizacji, podobnie jak Merulanella to endemit z Nowej Kaledonii, Ardentiella wywodzi się z okolic Mjanmy (dawniej Birmy), Floresiodillo z okolic Indonezji (wyspa Flores), zaś Acutodillo znajduje się najbliżej kontynentu afrykańskiego i zamieszkuje Seszele.

Źródło zdjęć: Kästle i wsp., 2025

Zmiany dotyczą pozostałych gatunków:

• Merulanella peltata → Acutodillo peltatus
• Merulanella gibbera → Floresiodillo gibberum
• Merulanella latissima → Floresiodillo latissimus
• Merulanella bicolorata → Ardentiella bicolorata
• wszystkie barwne i nieopisane gatunki z dawnego rodzaju Merulanella również należy przenieść do Ardentiella. Dla przykładu:
  • Ardentiella sp. ‘Blister’
  • Ardentiella sp. ‘Scarlet’
  • Ardentiella sp. ‘Ember Bee’
  • Ardentiella sp. ‘Red Diablo’
  • Ardentiella sp. ‘Milky Edge’
  • Ardentiella sp. ‘Tricolor’
  • Ardentiella sp. ‘Phantom’, itd.

Źródło zdjęć: Kästle i wsp., 2025

Przy zmianie nazw, oprócz cech anatomicznych dużą wagę przypisuje się miejscowi pochodzenia danego gatunku. Większość hodowlanych osobników pochodzi z okolic Mjanmy, Tajlandii, Wietnamu i pd. Chin, stąd też będzie w rodzaju Ardentiella, ale warto sprawdzić skąd pochodzi taki gatunek, by uniknąć nieporozumień.

Dodatkowa zmiana:

• Cubaris caerulea → Ardentiella caerulea – W obrębie tego gatunku powstało małe zamieszanie, ze względu na duże podobieństwo do Ardentiella (ex. Merulanella) bicolorata. Jeśli posiadamy ten gatunek warto zagłębić się w treść publikacji, która sugeruje występowanie jeszcze trzeciego, nieopisanego gatunku, który jest również podobny i był mylony z powyższymi. Na pewno dalsze rewizje ułatwią rozpoznanie który z tych trzech gatunków mamy w hodowli. Podstawowe różnice między tymi 3 gatunkami można zobaczyć na zdjęciach:

Źródło zdjęć: Kästle i wsp., 2025

Porównując powyższe do informacji dostępnych w internecie większość osobników w hodowli to raczej Ardentiella caerulea niż Ardentiella bicolorata, ale zawsze warto sprawdzić samemu.

Dalsze rewizje

Jak sugerują autorzy badania następne rodzaje równonogów wymagające rewizji to przede wszystkim: Cubaris, Venezillo i Spherillo. Są to najliczniejsze rodzaje w obrębie rodziny kulankowatych (Armadillidae).

Równonogi (Isopoda), a prawo.

Jak pokazują autorzy tego badania w przygotowaniu jest jeszcze jedna praca, a mianowicie “Terrestrial isopods as pets: Global trends call for inclusion in trade regulations”, która prawdopodobnie będzie nawoływała do zapisania nowego rodzaju Ardentiella (ex. Merulanella) na listę CITES i czerwoną listę gatunków zagrożonych IUCN. Takie głosy można usłyszeć coraz częściej również np. z Hiszpanii. W publikacji z 2024 roku “A colourful world with a dark future: Unregulated trade as an emerging threat for woodlice (Isopoda: Oniscidea) of Spain” omawiane są problemy hodowlane kolorowych równonogów oraz rozważania na temat załączenia niektórych gatunków na listę CITES oraz niektórych na listę gatunków potencjalnie inwazyjnych.

Literatura:

• Kästle B, Regalado Fernández OR (2025) Facing the taxonomic impediment – a reassessment of Merulanella Verhoeff, 1926 (Oniscidea, Armadillidae) through historical specimens. Natural History Collections and Museomics 2: 1–38. https://doi.org/10.3897/nhcm.2.144386
• De Smedt P, Jones N, Kästle B, Robla J, Soares Campos Filho I, Sfenthourakis S, Taiti S, Verheyen K, Szlavecz K (2025) Terrestrial isopods as pets: Global trends call for inclusion in trade regulations [Nieopublikowana].
• Robla, J., Orihuela‐Rivero, R., De Smedt, P., Matarredona, M. & Garcia, L. A colourful world with a dark future: Unregulated trade as an emerging threat for woodlice (Isopoda: Oniscidea) of Spain. Insect Conserv Diversity 18, 161–176 (2025). https://doi.org/10.1111/icad.12792

Liczba wyświetleń: 322