Selenogyrus – pierwsze zdjęcia rzadkiej grupy ptaszników afrykańskich (i 1 nowy gatunek)

Historia rodzaju

Selenogyrus to rodzaj należący do podrodziny Selenogyrinae, który składa się tylko z 3 rodzajów i 10 gatunków:

• Annandaliella Hirst, 1909 – 3 gatunki
• Euphrictus Hirst, 1908 – 2 gatunki
• Selenogyrus Pocock, 1897 – 5 gatunków

Rodzaj ten został po raz pierwszy opisany przez Pocock’a w 1897 roku, by umieścić w nim 2 gatunki S. caeruleus (gatunek typowy) oraz S. aureus, a także przenieść jeden gatunek z rodzaju Hapalopus, mianowicie Selenogyrus africanus. W ten sposób rodzaj ten składał się z 3 gatunków i przez następne 100 lat nie zyskał zbyt wiele atencji.

Dopiero w 1907 roku Strand opisał kolejny gatunek S. brunneus, na podstawie samicy z „zachodniej Afryki”. Sam okaz zdeponowany do muzeum nie zdołał jednak przetrwać 2 wojny światowej, zaś opis był niewystarczający do zidentyfikowania gatunku, stąd też w 2020 roku Nentwig i wsp. uznali go za nomen dubium (nazwę wątpliwą).

W międzyczasie Smith (1990) opisał jeszcze jeden gatunek, jakim był Selenogyrus austini. Dodając obecną pracę Dannieli Sherwood i wsp. opisującą Selenogyrus foordi, cały rodzaj prezentuje się jak poniżej:

• Selenogyrus africanus (Simon, 1887)
  • Opisana tylko na podstawie samicy
  • Występowanie: Wybrzeże Kości Słoniowej
• Selenogyrus aureus Pocock, 1897
  • Opisana tylko na podstawie samca
  • Występowanie: Sierra Leone, Gwinea
• Selenogyrus austini Smith, 1990
  • Opsiana tylko na podstawie samicy
  • Występowanie: Sierra Leone
• Selenogyrus caeruleus Pocock, 1897
  • Opsiana tylko na podstawie samicy
  • Występowanie: Sierra Leone
• Selenogyrus foordi Sherwood, Henrard & Van Den Spiegel, 2024
  • Opisana na podstawie samca i samicy
  • Występowanie: Gwinea

D. Sherwood i wsp. nie tylko opisali nowy gatunek odkryty w Gwinei, ale także potwierdzili występowanie S. aureus w Gwinei powiększając tym samym jego zasięg występowania.

Dodatkowo pomimo braku popularności naukowcy zapowiadają zbliżającą się rewizję tej grupy ptaszników.

Selenogyrus foordi – Nowy gatunek

Selenogyrus foordi zawdzięcza swoją nazwę Stefanowi Foord (1971-2023) w podziękowaniu za włożony wkład w działania na rzecz arachnologii Afryki.

Samice tego gatunku osiągają około 5 cm długości ciała, zaś samce są znacznie mniejsze i osiągają około 2,5 cm długości ciała.

Cechami charakterystycznymi nowego gatunku są:

• Samce:
  • Od S. aureus różni się cieńszym zwężeniem na szczycie embolusa (embolus szerszy w szczycie u S. araneus), a także obecnością ciemniejszych ud (femora) i jasnych pasów na odnóżach (dystalna część goleni – tibia). U S. aureus uda (femora) posiadają złocisty połysk i nie mają białych pasów. W przypadku pozostałych gatunków samce są nieznane, nieopisane.

Poniżej porównanie bulbusów S. foordi i S. aureus

(źródło: Daniella Sherwood i wsp., 2024)

• Samice:
  • S. foordi różnią się od S. africanus, S. austini i S. caeruleus spermateką, która jest w połowie rozkloszowana (zdjęcie poniżej). Warto zauważyć, że samica gatunku S. aureus jest jeszcze niepoznana.

Występowanie: Gatunek ten znany jest tylko z jednej lokalizacji, czyli gór Nimba w Gwinei.

Ubarwienie:

Samice ogólnie czarne z gęsto rozmieszczonymi czerwonopomarańczowymi włoskami na odnóżach.

Samce posiadają karapaks z delikatnym turkusowym połyskiem oraz promieniście rozchodzącymi się paskami na brązowawym tle. Odnóża ciemniejsze, z białymi paskami na końcu goleni (tibia).

Literatura i zdjęcia:

• Sherwood, D. Selenogyrus foordi, a new species and the first record of the subfamily Selenogyrinae Smith, 1990 from Guinea (Araneae, Theraphosidae). African Invertebrates (2024). https://doi.org/10.3897/afrinvertebr.65.128284

NOTA PRAWNA
ZABRANIA SIĘ kopiowania zdjęć oraz utworów (artykułów) w całości lub w części BEZ ZGODY właściciela i administratora strony.
Zgodnie z Ustawą o Prawie Autorskim i Prawach Pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 roku (Dz.U.94 Nr 24 poz. 83, sprost.: Dz.U.94 Nr 43 poz.170) wykorzystywanie autorskich pomysłów, rozwiązań, kopiowanie, rozpowszechnianie zdjęć, fragmentów grafiki, tekstów opisów w celach zarobkowych, bez zezwolenia autora jest zabronione i stanowi naruszenie praw autorskich oraz podlega karze. Znaki towarowe i graficzne są własnością odpowiednich firm i/lub instytucji.