Potos flavus – kinkażu żółty

Potos flavus – kinkażu żółty

Systematyka

Rodzina: Procyonidae (są krewnymi szopów, coati, pand małych, olingo)

Rodzaj: Potos

Gatunek: Potos flavus (Schreber, 1774)

 

Nazewnictwo

Nazwa polska: Kinkażu żółty, wikławiec, chwytacz

Angielski: Honeybear, nightwalker

Francuski: poto

Czeski: kynkau

Węgierski: kinkaju Holenderski: Kinkajoe

Niemiecki: Wickelbr

Szwedzki: veckelbjrn, kinkaju, gripsvansbjrn

Duński: snohalebjrn, honningbjrn

Portugalski: kinkaj, jupar, Macaco-de-noite

Włoski: cercoletto giallo

Hiszpański: leon błysk, błysk de noche, Martucha

Meksyk: Marta, Martucha, tancho, oso mielero, Godoy

Nikaragua: Mico de noche

Kostaryka: Martilla

Panama: cusumbi, błysk de noche

Wenezuela: cuchicuchi

Kolumbia: perro de Monte, micolen, leoncillo, Leoncito, cuchicuchi

Ekwador: martica, tutamono, chuche, cuchicuchi, cusumbo

Boliwia: mono michi

Peru: Chosna, Martucha, chuchumli

Brazylia: jupar, Macaco-de-noite

Gujana Francuska: singe de nuit

 

Podgatunki

• Potus flavus arborensis – Kostaryka
• Potos flavus aztecus – Veracruz, Meksyk
• Potos flavus boothi – N Chiapas, w Meksyku
• Potos flavus campechensis – Yucatan, Meksyk, Nikaragua
• Potos flavus chapadensis – Mato Grosso, Brazylia
• Potus flavus chiriquensis – Panama, Belize, Kostaryka
• Potos flavus dugesii – S Oaxaca, S Chiapas, w Meksyku
• Potos flavus flavus – Gujana, Amazonas, Brazylia, Wenezuela
• Potos flavus guerrerensis – SE Guerrero, Oaxaca SW
• Potos flavus isthmicus – Canal Zone, Panama
• Potos flavus mega lotus – Ekwador, Kolumbia, Panama
• Potos flavus meridensis – Wenezuela
• Potos flavus modestus – SW Ekwador, Peru NW
• Potos flavus nocturna (?)

Biologia

• Długość życia: 23 – 32 lat, przy czym znane są osobniki, które żyły w niewoli do 39 lat.
• Waga: 1,5 – 5,0 kg.
• Długość ciała: 40–60 cm
• Temperatura ciała: 37.5-38.5°C
• Szczepienia: nosówka, wścieklizna, leukopenia
• Wartości hematologiczne:
  • RBC: 10.0-12.0
  • PCV: 10.0-11.0
  • WBC: 14.0-19.0
• Okres godowy: IV-XII, w niewoli przez cały rok
• Długość ciąży: 98-120 dni
• Wielkość miotu: 1 młode, rzadziej 2
• Dojrzałość płciowa: samice – 2 lata, samce – 1,5 roku
• Instynkt stadny: samotny, z wyjątkiem grup rodzinnych
• Dieta: roślinożerne
• Uzębienie: 36 ostrych zębów (jak u drapieżnika)
• Zakres występowania: Nizinne lasy tropikalne Ameryki Środkowej i Południowej, występują na wysokości nie większej niż 1600 metrów, gdzie temperatura waha się w granicach 20 – 35°C; żyją w koronach drzew.
• Rola w środowisku: zapylanie roślin, uwalnianie nasion.
• Zagrożenia: utrata siedlisk, kłusownictwo na mięso i futro, odławianie na handel jako zwierzęta domowe. Głównym naturalnym wrogiem są jaguary i oceloty. W chwili obecnej w swoim naturalnym środowisku są zagrożone wyginięciem.

Wygląd

Kinkażu ma krótkie, gęste futro, w kolorze brązowym, czerwonawo-brązowym do szarego. Mają długi ogon-równy lub dłuższy niż długość ciała – jest on bardzo sprawny, silny i chwytny – pełni funkcje dodatkowej kończyny (potrafią bez problemu schodzić głową w dół), a także pomaga w utrzymaniu równowagi. Gdy obejrzymy ogon we właściwym świetle, można czasem zobaczyć serię słabo widocznych ciemnych pierścieni, podobnych do tych na ogonach ich kuzynów – szopów i coati. Łapy są pozbawione włosów, każda ma 5 palców, przednie łapki są bardzo delikatne i wrażliwe. Posiadają gruczoły zapachowe z boku szczęki i na gardle (obszary bezwłose). Mają bardzo długi(ok. 6-20 cm.), elastyczny język, którego używają do spijania nektaru z kwiatów.

Ciekawostki

Cena kinkażu oscyluje w granicy 6.000-15.000 PLN.

Zmysły

Kinkażu mają silnie rozwinięty zmysł dotyku i węchu. Mają słaby wzrok, prawdopodobnie nie rozróżniają kolorów.

Zachowanie

Jest to zwierzę nadrzewne (w naturze Kinkażu prawie w ogóle nie schodzą na ziemię),o nocnym trybie życia, unikają światła dziennego – dnie przesypiają. Największą aktywność wykazują między 19–24 i godzinę przed świtem. Kinkażu to samotnicy, jednak odkryto wśród nich niespotykane struktury społeczne, np. grupa samic + 2 samce, młode osobniki ze starszymi. Jednak nawet gdy śpią razem – żerują w pojedynkę. W przeciwieństwie do innych ssaków to samice opuszczają stado gdy osiągają dojrzałość płciową, czyli w wieku ok. 2.5 roku. Władza w stadzie przechodzi z ojca na syna, zaobserwowano też silniejsze więzi między samcami niż samicami.

Kinkażu to z natury niekonfliktowe, łagodne, uległe, spokojne, posłuszne i zabawne zwierzaki. W domu nie są bardzo destrukcyjne, jak np. szopy. Wyrwane ze sną wydają się powolne i ociężałe, ale po rozgrzewce okazują się bardzo ruchliwe i skoczne.

Nie są agresywne ale zdarza im się zapomnieć podczas zabawy…

Komunikacja

Wydają szereg odgłosów, od miękkiego popiskiwania, przez „cmokanie”, aż do donośnych, drżących krzyków. Kinkażu znaczą swoje terytorium oraz trasy podróży zapachem z gruczołów, znajdujących się w nagich obszarach ciała, na brzuchu, gardle i po obu stronach szczęki (w kącikach pyska).

 

Rozmnażanie

W naturze okres rozrodczy trwa od kwietnia do grudnia, w niewoli samica może zachodzić w ciąże co 3 miesiące. Rytuał kopulacji składa się z ocierania i wąchania przez samca gruczołów zapachowych samicy. Następnie stymuluje ją poprzez pocieranie jej wewnętrzną stroną nadgarstków, gdzie znajdują się powiększone, wystające kości (samice także je posiadają, ale tylko u samców są one nieowłosione).

Po okresie ciąży, która trwa 98-120 dni, rodzi się 1, czasem 2 szczenięta. Młode otwierają oczy w 2 tygodniu życia, w wieku 3 tygodni ogon zaczyna chwytać, w 5 tyg. młode zaczynają się poruszać, w 7 tyg. ogon jest już w pełni chwytny, w 12 tyg. zaczynają przyjmować stały pokarm, w 22 tyg. wymieniają futro na sierść dorosłego osobnika. Matka opiekuje się młodym i karmi mlekiem do 3-5 miesiąca życia, nosi je uczepione na brzuchu. Młode zwiększają swoją masę 12x w ciągu 6 miesięcy od urodzenia. Samce osiągają dojrzałość płciową w wieku 18 miesięcy, samice w wieku 30 miesięcy.

Kinkażu w niewoli

Zazwyczaj Kinkażu trafia do naszego domu jako maluch, który wymaga karmienia mlekiem z butelki (najlepiej takim do odchowu szczeniąt) ok. 4x dziennie. W 12 tyg. możemy zacząć wprowadzać do diety owoce i małpie chrupki, od mleka odzwyczajamy go przez 3-4 miesiące.

UWAGA! Po odstawieniu mleka Kinkażu już nigdy później nie powinny dostawać żadnych produktów mlecznych! (ewentualnie – odrobina jogurtu).

Maluchy mogą mieć problem z utrzymaniem odpowiedniej temperatury ciała, dlatego warto zastosować w „dziupli” naszego malucha matę ogrzewającą lub inne źródło ciepła.

Jeśli Kinkażu są wychowywane od małego, mogą się całkiem dobrze oswoić, jednak należy pamiętać, że to wciąż dzikie zwierzęta! Są ruchliwe i ciekawskie. Najbardziej aktywne są późnych godzinach wieczornych. Choć nie wydzielają intensywnego zapachu, mogą być niechlujne – rozrzucają jedzenie, ciężko jest je nauczyć załatwiania się w jednym miejscu, choć czasem same wybierają WC, a nam pozostaje się dostosować i zabezpieczyć to miejsce przed wilgocią i zabrudzeniami, co także ułatwi nam sprzątanie. Bywają terytorialne, zwłaszcza, gdy chodzi o jedzenie-mogą być wtedy bardzo głośne.

Klatka

Wymagają ogromnych klatek, jako niezbędne minimum podaje się wymiary: 2 m długości, 1,5 m szerokości i 2 m wysokości – im większa, tym lepsza. Klatka powinna mieć wiele półek, lin do wspinania, zabawek, a także hamaki, dziuple (wszystkie elementy muszą być łatwe w czyszczeniu). Na zagranicznych stronach są wzmianki o prowadzeniu z powodzeniem hodowli domowej – bezklatkowej. Bardzo ważną rolę odgrywa temp. która nie może spadać poniżej 15°C, warto profilaktycznie zaopatrzyć klatkę w źródło ciepła (np. ceramiczne promienniki podczerwieni – naturalne i zdrowe) – będące poza zasięgiem delikatnych łapek kinkażu.

Żywienie

Około 90% ich diety składa się z owoców, choć w naturze urozmaicają sobie dietę w bezkręgowce, małe ssaki, jaja, pisklęta, płazy, liście, miód, kwiaty i nektar kwiatów. Ich ulubione owoce to: dzikie figi – które są podstawą ich diety w naturze; winogrona, banany, melony, kiwi, ananasy, granaty, jabłka, mandarynki i mango. Większość potrzebnej do życia wody pobierają z owoców. Jednak niezbędna jest solidnie przymocowana miska z wodą lub poidło-oczywiście trzeba się najpierw upewnić

czy nasz kinkażu potrafi z niego korzystać. Można podawać im suchą karmę i przysmaki dla małp, od czasu do czasu garstkę suchej karmy dla psów lub kotów-jako uzupełnienie diety w białko; kawałek kurczaka, czy jajko.

Unikać: truskawek, czekolady, pomarańczy, kofeiny, kwasu cytrynowego, produktów mlecznych.

Utrzymywanie czystości

Większość właścicieli nie ma zbyt dużo szczęścia w nauce czystości, Kinkażu lubią wspiąć się wysoko i wypróżnić bez skrupułów. Na szczęście dzieje się to zazwyczaj w tym samym miejscu, możemy więc używać jakichś nieprzemakalnych mat w celu łatwiejszego sprzątania.

Starajmy się nie kąpać Kinkażu, jeśli jednak wystąpi taka potrzeba-użyjmy szamponu dla szczeniąt w minimalnej ilości.

 

Opracowanie

Ewa Bednarek „Monita”

Źródła:
http://exoticpets.about.com/cs/rarespecies/p/kinkajou.htm
http://www.juliesjungle.com/kinkajou.php
http://www.carolinatigerrescue.org/animals/species.asp?speciesid=1
http://ngm.nationalgeographic.com/ngm/0310/feature2/index.html
http://blue-n-gold.com/halfdan/osito.htm
AZA niemowląt Dieta Notebook, Bathia i Desai, 1973; Clift, 1967

Liczba wyświetleń: 12706