W ostatnich latach tysiące żółwi stepowych (Testudo horsfieldii) zostało odłowionych ze środowiska naturalnego, i sprzedanych na potrzeby handlu zwierzętami. Niestety, przez braki wiedzy u części ich nowych właścicieli, większość tych zwierząt padnie. Najczęściej winne temu są nieodpowiednie warunki utrzymania i zła dieta. Niemałą odpowiedzialność za to muszą ponosić sklepy zoologiczne, które przy sprzedaży tych zwierząt, zwykle sprzedają „w okazjonalnej cenie” dodatki (co jest korzystne dla sklepu) takie jak szklane akwaria, maty grzewcze, sztuczne „podłoża dla gadów” i drogie lampy UVB. Niestety, większość tego wyposażenia przynosi zysk jedynie sklepowi, a samym żółwiom po prostu szkodzi. W tym krótkim artykule przyjrzymy się temu, czego naprawdę potrzebuje Testudo horsfieldii oraz dlaczego akwarium jest wspaniałe dla ryb, ale nie dla żółwi.
Idealne środowisko dla tego gatunku powinno składać się z bardzo dobrze zabezpieczonego wybiegu zewnętrznego, z właściwym podłożem i odpowiednio zagospodarowaną przestrzenią. Ponadto żółw ten wymaga osłoniętej części wybiegu lub pomieszczenia zamkniętego, używanych przy deszczowej i zimnej pogodzie. Jest to gatunek, który wymaga bardzo suchego, dobrze zdrenowanego podłoża – żółwie stepowe nie nadają się do trzymania na podłożu z gliny lub na trawie. Jeśli żółwie te utrzymywane są na wilgotnym podłożu, spodziewaj się powracających infekcji skóry, pancerza i problemów oddechowych. Niemniej jeśli posiadasz taką glebę w twoim ogrodzie, to nie wszystko jeszcze stracone. Wykonaj duże zagłębienie, na głębokość co najmniej 30 cm (12 cali) i częściowo wypełnij je żwirem. Na wierzch wysyp 15 cm (6 cali) warstwę czystej, piaszczystej ziemi. To znacznie ulepszy drenaż i stworzy dużo bardziej bezpieczne, suche środowisko dla twoich żółwi. Dodatek kilku „pagórków” czy kopców, kilku skał i skarłowaciałej roślinności stworzy środowisko, które jest odpowiednie dla tego gatunku. Wybieg powinien być usytuowany w jasnym, słonecznym miejscu, a wszystkie ściany wybiegu powinny być naprawdę bardzo dobrze zabezpieczone – żółwie stepowe są bardzo sprawnymi kopaczami oraz posiadają znakomitą zdolność do wspinania się nawet po niemal pionowych powierzchniach. Wskazane jest by zewnętrzne ściany były nieprzeźroczyste, ponieważ gdy żółwie mogą przez nie widzieć, będą kontynuować próby wydostania się, niezależnie od przeszkód jakie stoją im na drodze. Zauważyliśmy, że betonowe lub cementowe bloki nadają się wspaniale na ściany w takich wybiegach. Poleca się wysokość co najmniej 45 cm (18 cali). Na obszarach gdzie występują naturalne drapieżniki (lisy, szopy), nad wybiegiem powinna zostać zainstalowana mocna druciana siatka, rozpostarta na drewnianej ramie.
Poza takim wybiegiem zewnętrznym, przynajmniej w chłodniejszej strefie klimatycznej, byłoby również potrzebne pomieszczenie zamknięte. Może nim być niewielka szklarnia w środku przypominająca wybieg zewnętrzny lub urządzony na podobnej zasadzie tunel polietylenowy. Na pewno, dla długotrwałego sukcesu hodowlanego, radziłbym uznać jedno z powyższych rozwiązań. W najbardziej surowym klimacie, ogrzewanie będzie potrzebne w małym stopniu lub nawet w ogóle, jeśli szklarnia czy tunel polietylenowy położony jest w dostatecznie słonecznym miejscu. Nawet w Wielkiej Brytanii, temperatury 30°C (86° F) są regularnie osiągane w takich obiektach.
Gdy zachodzi potrzeba zbudowania „mieszkania” dla żółwi w domu, urządzony wewnątrz „wybieg” lub otwarte terrarium typu szuflada (tortoise table) ma ogromną przewagę nad „akwarium”, tak często polecanym przez sklepy zoologiczne. Warto zaznajomić się z problemami powodowanymi przez akwaria.
Wentylacja
Żółwie zazwyczaj czują się bardzo źle w ciasnych i niedostatecznie wentylowanych pomieszczeniach. Jedynym wyjściem, aby utrzymać odpowiedni przepływ powietrza w akwarium, jest wymuszenie przepływu powietrza przy użyciu wentylatorów. Bez tego, powietrze szybko stanie się stęchłe i nieświeże. Gdy żółw oddaje mocz i wypróżnia się, wilgotność wewnątrz takiego terrarium wzrasta do zbyt wysokich poziomów (sprawę dodatkowo pogarsza stosowanie mat grzewczych). Znanych jest dużo przypadków poważnych problemów oddechowych u żółwi trzymanych w tego rodzaju zbiornikach.
Brak mikroklimatu
Bardzo trudno jest stworzyć żółwiom odpowiedni mikroklimat w stosunkowo małym zbiorniku. Zwierzęta te potrzebują podłoża o głębokości przynajmniej na 10 cm (4 cali), aby mogły wykopać sobie jamę (używaną w nocy, w ucieczce przed zbyt wysokimi temperaturami oraz by ograniczyć utratę płynów przez parowanie skórne). Warstwa „podłoża dla gadów” lub gazeta są nieodpowiednie. Przy stosowaniu nieodpowiedniego podłoża, należy spodziewać się problemów z pęcherzem moczowym (kamienie) i nerkami, przez długi czas.
Brak ruchu
Wszystkie żółwie potrzebują dużo przestrzeni. Trzymane w ciasnych zbiornikach, stają się ospałe, tracą kondycje i są zestresowane. Nawet największy szklany zbiornik jest zupełnie nieodpowiedni – i naszym zdaniem, niehumanitarny.
W przypadku, gdy potrzebne jest „mieszkanie” dla żółwi w domu, duży wewnętrzny wybieg (powiedzmy minimum 2×2 metry lub 6′ * 6′, dla jednego dorosłego żółwia) wyposażone w kilka 48″ 48W świetlówek o pełnym widmie i dużej wydajności UVB, zawieszonych na wysokości mniej więcej 30 cm (12 cali) na drewnianym wysięgniku lub ramie, dodatkowo żarówka grzewcza do wygrzewania się, zapewnią bezpieczne i efektywne warunki dla tego gatunku. Jak już wcześniej wspomniano niezbędne jest również podłoże, składające się z wymieszanej gliny z piaskiem. Podłoże takie stosowane jest z powodzeniem, jest też dość łatwe do utrzymania w czystości. Co tydzień wybieraj wierzchnią warstwę podłoża, ubytki wypełniaj świeżym materiałem. Co kilka miesięcy wymieniaj podłoże całkowicie. Nowe żarówki łączące funkcje promieniowania UVB oraz promieniowania cieplnego mogą okazać się dobrą alternatywą dla stosowania kilku świetlówek UVB w połączeniu z osobną lampą grzewczą dla żółwi zamieszkujących surowe i na wpół suche środowiska, ale jeszcze nie potwierdzamy tej informacji – potrzeba więcej testów.
Mimo, iż żółwie te pochodzą z raczej suchego środowiska, świeża czysta woda powinna być im dostarczana regularnie. Dieta powinna składać się z liści, kwiatów i w niewielkiej ilości (o ile w ogóle) z owoców. Jest to gatunek bardzo podatny na tycie w niewoli; dlatego duży wybieg, który pozwala na aktywność i ruch jest niezbędny. Nie ma żadnego powodu, dla którego posiadacze żółwi nie powinni zacząć ich rozmnażać, jeśli „mieszkanie” dla żółwi w domu spełnia wymienione wyżej warunki. Jednak przekonanie społeczeństwa i sprzedawców w sklepach zoologicznych, że żółwie stepowe i akwaria nie są dobrą kombinacją jest niestety trudne. Nikt nie zgadnie, jak wiele żółwi zginie niepotrzebnie, zanim ludzie nie nauczą się tego.
Oryginalny tekst A. C. Highfield, tłumaczenie Marcin Twardosz „Edi”
[od tłumacza: podziękowania dla Azazelli za pomoc w tłumaczeniu]
Liczba wyświetleń: 44634