Python reticulatus – pyton siatkowany

Python reticulatus – pyton siatkowany

Nazewnictwo

 Nazwa polska: Pyton siatkowany

Nazwa angielska: Reticulated Python, Regal Python, Java Rock Python

Nazwa niemiecka: Netzpython

Nazwa czeska: Krajta mřížkovaná

Systematyka

Domena	Eukaryota – eukarionty
Królestwo	Animalia – zwierzęta
Typ	Chordata – strunowce
Podtyp	Vertebrata – kręgowce
Gromada	Sauropsida – zauropsydy
Podgromada	Diapsida – diapsydy
Nadrząd	Lepidosauria – lepidozaury
Rząd	Squamata – łuskonośne
Podrząd	Serpentes – węże
Infrarząd	Alethinophidia
Rodzina	Pythonidae – pytony
Rodzaj	Python
Gatunek	Python reticulatus – pyton siatkowany (Schneider, 1801)

Siatkowane pytony mają jeden z największych zasięgów występowania ze wszystkich znanych światu pytonów. Zamieszkują rozległy obszar południowo-wschodniej Azji, na który składa się Półwysep Malajski, Borneo, Jawa, Sumatra, Timor, Ceram, Wietnam, Laos, Tajlandia, Kambodza, Papua Nowa Gwinea oraz Filipiny.

Wspaniale przystosowały się do życia w środowisku człowieka, osiedlając się na obszarach rolniczych, a nawet w miastach. Są drapieżnikami o szerokich preferencjach pokarmowych zdolne pochłonąć każdy niemalże pokarm, od myszy począwszy, poprzez ptaki, koty, psy aż po ssaki kopytne. Generalnie zjadają wszystko co są w stanie połknąć, zwierzęta zimnokrwiste takie jak płazy i ryby w to włączając.

Wygląd

Zewnętrznie pytony siatkowane są podobne do innych gatunków dużych pytonów. Są dłuższe, a także smuklejsze niż pytony tygrysie (Python molurus ssp.) czy pytony skalne (Python sebae). Mają też inny pokrój ciała niż pytony królewskie (Python regius) czy krwiste (Python curtus kompleks). Wzór na ciele to forma ukształtowanego diamentu na grzbiecie pytona, która to graniczy z kolorem czarnym i żółtym. Każda taka plama jest łączona z białym kolorem po każdej stronie pytona. Wzór ten podobny jest do sieci, stąd też nazwa pyton siatkowy. Dzikie wzory siatkowanych pytonów rozciągają się od niebieskiego, poprzez szary lub srebrny, aż po brązowy.

Wygląd

To zdecydowanie najdłuższy z węży o największym potencjale wzrostu. Dociera z największą regularnością do rozmiarów przekraczających 6 m długości, pozostawiając południo-amerykańskiego krewniaka anakondę zieloną (Eunectes murinus) daleko z tyłu. Na terenie USA, gdzie gatunek ten stał się najpopularnieszym wielkim dusicielem, jest wiele okazów mierzących ponad 6m długości. Na wielkość dorosłych osobników wpływ mają, zarówno czynniki genetyczne jak i środowiskowe. Węże pochodzące od wielkich rodziców mają większy potencjał by stać się wielkimi jak te pochodzące od mniejszych rodziców. Węże wyhodowane z populacji o mniejszej-średniej wielkości będą mniejsze, jak te wyhodowane z populacji o wielkich -średnich rozmiarach. Węże żyjące w optymalnych warunkach środowiskowych z obfitą dostępnością karmy także będą większe, niż te żyjące poniżej optymalnych warunków. Fizycznie i behawioralnie dziki siatkowany pyton jest produktem brutalnego doboru naturalnego, cechy które nam pokazuje są rysami życia jakie wiedzie w naturalnym środowisku. Muszą skorzystać z jedzenia kiedy jest dostępne i radzić sobie w sytuacji gdy go nie ma. Pojmane siatkowane pytony, jak i te urodzone w niewoli, przyjmą pokarm o każdym czasie. Pytony te są zdolne do przetwarzania niewiarygodnie dużej ilości pożywienia, co kończy się wręcz wybuchowym tempem wzrostu.

Sytuacja, w której 70 cm pytonik staje się 3 m pytonem przed pierwszymi urodzinami w optymalnych warunkach jest niczym szczególnym. Potencjał wzrostu jest ogromny, ale nie oznacza iż każdy egzemplarz będzie tak szybko się rozwijał. Ostatnie lata to także dostępność populacji, gdzie średnia wielkość jest sporo mniejsza jak populacji do których jesteśmy przyzwyczajeni. Populacja z Indonezyjskich wysp Jampea i Kayuadi nie przekracza 3m długości. Dość często ciężarne samice mierzą niecałe 2 metry i ważą jakieś 2.5 – 4 kg. Są efektem doboru naturalnego w ich szczególnym środowisku i nie posiadają takiego potencjału wzrostu, jak pytony z innych populacji. Mniejsze pytony siatkowane stają się niezwykle atrakcyjne i popularne, popyt na terenie USA jest ogromny. Pytony siatkowe to nie węże dla każdego, podobnie jak nie każdy pies nadaje się dla każdego. Wszystkie wielkie dusiciele na czele z pytonem siatkowanym powinny być trzymane przez osoby, które są w stanie zapewnić im miejsce, pokarm i właściwą opiekę.

Pytony te są także obecnie dostępne we wspaniałych formach barwnych. Najbardziej popularne formy to: Tiger, Super Tiger, Albino Tiger, Albino Super tiger, Callco, Callco Tiger, Striped, Pateernless, Axantic, Hypomelanistic, Granit, Yellow Head , Albino Yellow Head. Średnia wielkość noworodków to 60-70 cm długości , średnia wielkość samic to 4,5-5 m i więcej, samce najczęściej docierają pod 5 metrów długości.

Pytony siatkowane w niewoli

Siatkowe pytony są niewymagającymi podopiecznymi i mają niemalże te same wymagania jak większość innych boa i pytonów. Większość dorosłych osobników może komfortowo być utrzymywanych w zbiornikach 250x100x60. Najważniejsze jest zachowanie zdrowego, czystego środowiska w zbiorniku pytona. Temperatura oraz wilgotność są najważniejszymi parametrami. Gradient temperatury między 28°C a 33°C wydaje się optymalny, przy wilgotności na poziomie 70-80%. Zbiornik można ogrzewać żarówkami, promiennikami ceramicznymi, matami grzejnymi czy kablami grzejnymi. Sposób i metoda nie jest ważna tak długo jak osiągamy w zbiorniku odpowiednią temperaturę. Dla pytona siatkowanego wilgotność powietrza w zbiorniku na poziomie 70% zapewnia prawidłowe zrzucenie wylinki i takowa zapewnia im najlepsze samopoczucie. Ostatnie 14 lat w światowej terrarystyce to okres regularnej hodowli pytonów siatkowanych w niewoli. Przed tym okresem pytonom siatkowanym przypisano cechy agresywnego, niezrównoważonego wielkiego dusiciela. Opinia powstała w oparciu o dziko odłowione wielkie okazy. Te zwierzęta miały nieprzyjemne usposobienie, ich obsługa często była istnym koszmarem.

W 1992 roku , „wyprodukowany” w niewoli został pierwszy „Tiger Retic” , stał się niezwykle atrakcyjnym wężem ze wspaniałym spokojnym charakterem, burząc całkowicie mityczny obraz siatkowanego potwora z jakim do tej pory ludzie byli zaznajomieni.

Popularność jaką osiągnął TIGER RETIC przeszła wszelkie wyobrażenia, coraz większa ilość terrarystów zaczęła zwracać uwagę na ten niesamowity, inteligentny gatunek pytona. Tym samym siatkowe pytony hodowane na dużą skalę, pod względem charakteru stały się podobne do pytonów birmańskich, odpowiednio wczesne i częste podnoszenie sprawia, iż stają się uległe, spokojne a obecność człowieka nie zmusza ich do natychmiastowego ataku. Dziko złapane siatkowane pytony tak jak i dziko chwytane birmańczyki są oczywiście bardzo agresywne.

Terrarium

Duże osobniki przetrzymujemy w zbiornikach o minimalnych wymiarach 180x90x50 cm lub większych budowanych samodzielnie dla samic oraz 180x70x50 cm dla samców.
Większość dorosłych osobników może komfortowo być utrzymywanych w zbiornikach o wymiarach 250x100x60 cm.

Powinno być bardzo solidne ze względu na rozmiar i siłę węża, a jednocześnie bardzo proste, gazety lub trociny jako podłoże jest najtańsze, najbardziej sterylne oraz wyjątkowo łatwe do czyszczenia, a pytony siatkowane produkują ogromne ilości nieczystości przy swym wielkim apetycie. Konieczny jest także pojemnik z czystą wodą, pytony te piją bardzo dużo wody, konieczna jest im do produkcji sporej ilości kwasów trawiennych. Wszelkiego rodzaju dodatki, jak kryjówki, gałązki, konarki, roślinki zdadzą egzamin przez pierwsze 2-3 miesiące, później w miarę wzrostu masy wszystko pyton zniszczy.

Oświetlenie

Cykl dobowy powinien wynosić 12 h. Powinno się używać niezbyt intensywnego, stonowanego światła, zbyt ostre i jasne bardzo stresuje tego wielkiego nocnego łowcę.

Żywienie

Opiera się ona na wszystkim co pyton jest w stanie zjeść. Powinien dostawać dorosłe myszy za młodu, poprzez chomiki, szczury, świnki morskie, króliki, kury itd. Dieta powinna być obfita, pozostawienie stale niedokarmionego pytona siatkowanego jeszcze bardziej nasila jego potencjalną agresję. Specyfika tego gatunku wymaga wielkiej ilości gryzoni oraz innych ssaków, większej niż potencjalny chętny hodowli tego pytona jest w stanie sobie wyobrazić. Pyton siatkowany generuje sporo kosztów na które składa się ogrzanie potężnych zbiorników, jak i zabezpieczenia odpowiedniej ilości pożywienia. Warto zwrócić na to uwagę przed zakupem.

Dymorfizm płciowy

Samice są masywniejsze od samców. Posiadają także krótszy ogon i mniejsze pazury odbytowe.

Rozmnażanie

Dojrzałość płciową osiągają w wieku od 18 miesięcy do 4 lat. Gody odbywają się od listopada do marca. Zalecane jest w tym okresie ograniczenie karmienia, jak i lekkie obniżenie temperatury związane ze skróceniem cyklu dobowego o 2-3 h. Do rozrodu dopuszczamy tylko osobniki silne, zdrowe o odpowiedniej wielkości samice ponad 4m, samce około 3m. Samica w okresie ciąży trwającym nawet 88 dni nie pobiera pokarmu. Przy sprzyjających warunkach w terrarium pozwalamy samicy na wysiadywanie jaj. W innych przypadkach przenosimy do inkubatora. Liczebność jaj sięgać może 100 szt. Optymalna temperatura inkubacji jaj wynosi 31-32°C. Młode pytoniki siatkowe mierzą w granicach 70 cm , po pierwszej wylince są w stanie przyjmować samodzielnie pokarm na który składać się mogą dorosłe myszy. Początkowo bywają jak wszystkie noworodki stosunkowo kąśliwe. Młode rosną w gigantycznym tempie.

Uwagi

Pyton siatkowany jest bez wątpienia królem w królestwie dusicieli i węży. Ich wielkość i siła jest imponująca, a urok, piękno i jego majestat niezrównany w świecie wielkich dusicieli. Nie jest jednak wężem dla każdego, bywa czasem nieobliczalny przy masie 100kg jest kilkakrotnie silniejszy od przeciętnego dorosłego zdrowego człowieka. Stanowi realne zagrożenia dla zdrowia i życia, ale tylko w przypadku nieostrożnej i lekkomyślnej obsługi dużych osobników. To wąż któremu należy się respekt i szacunek, a obecny strach wyostrza tylko naszą uwagę przy obsłudze. Pełna ufność pytonowi bywa zgubna, czasem i tragiczna w skutkach. Zawsze i wszędzie pyton siatkowany pozostaje dzikim myśliwym zabijającym już dziesiątki milionów lat. Wielkich okazów nie powinno się obsługiwać samemu, asysta przynajmniej jednej osoby jest konieczna. AFH (American Federation of Herpetoculturists) zaleca by do obsługi (przeniesienia) osobników powyżej 3 metrów, na każdy metr węża przypadła jedna dorosła i silna osoba. Jeśli potencjalny hodowca jest gotowy na największego z największych, posiadającego największą odpowiedź karmienia ze wszystkich węży, na sprytnego wręcz inteligentnego, ciekawskiego, aktywnego, czujnego dusiciela o potencjalnie imponujących rozmiarach to pyton siatkowany jest tym czego szuka. Przygoda jaką jest obcowanie z tymi pytonami, jest wprost nie do opisania, emocje z nim związane wspaniałe, gatunek niezwykle ciekawy, niesamowity i godny ponad wszelką wątpliwość uwagi.

 

Opracowanie i źródła informacji

Robert „Azazel” Smolka
Konsultacja merytoryczna Witold „Wiciu” Borkowski

ˆ Copyright by Robert Smolka 2006-2009.
robertsmolka@digi.pl

Wszystkie prawa zastrzeżone. Bez zgody autora, żadna część tej publikacji nie może być reprodukowana, modyfikowana, kopiowana czy rozpowszechniana lub przekazywana w żadnej formie i żadnymi środkami elektronicznymi i mechanicznymi lub w żaden inny sposób.

Liczba wyświetleń: 40115