[13]
Loading...
Rhinella marina – ropucha aga
Nazewnictwo
Nazwa polska: Kururu, Żaba talerzowa, Ropucha olbrzymia
Nazwa angielska: Giant Toad, Cane Toad, Marine Toad, Giant Neotropical Toad
Nazwa niemiecka: Aga-Kröte, Aga, Riesenkröte
Nazwa czeska: Ropucha obrovská
Synonimy
- Bufo marinus
Długość życia
Gatunek długowieczny w hodowli często dożywa 30 lat, w dobrych warunkach może przeżyć ponad 40 lat.
Wygląd
Bardzo duża i masywna ropucha, posiada wyjątkowo duże zauszne gruczoły jadowe (parotydy). Kończyny krótkie, silnie umięśnione i nieproporcjonalne do reszty ciała. Skóra licznie pokryta gruczołami jadowymi, sucha i szorstka. Dość duże błony bębenkowe umieszczone pomiędzy okiem, a gruczołem zausznym. Ubarwienie bywa bardzo zmienne w zależności od wieku lub obszaru, na którym występuje. Grzbiet jest ubarwiony od koloru brązowego do zielonkawego, ze wzorem z dużych lub małych nieregularnych plamek i cętek, plamy te są koloru czarnego, żółtawego, zielonkawego o różnych odcieniach. Dominującym ubarwieniem jest jednak kolor brązowy. Brzuch z reguły koloru kremowego, pokryty ciemnymi, czasami czerwonymi cętkami, u niektórych osobników brzuch jest ubarwiony w taki sam sposób jak grzbiet. Kolor tęczówki oka może być również bardzo różny: złocisto-zielony.
Ropucha aga (Rhinella marina Linnaeus, 1758) to jedna z największych ropuch, płaz ten może osiągać długość 15 cm, największy okaz osiągnął imponującą długość 23,8 cm długości, szerokość dorosłych osobników dochodzi czasami do 13 cm. Waga dorosłych osobników z reguły nie przekracza 1 kg, jednak rekordowe osobniki mogą ważyć nawet 1,5 kg.
Biotop
Płaz występujący na bardzo zróżnicowanych terenach. Występuje głównie na nizinach, w górach spotyka się go do około 1500 m n.p.m. Zamieszkuje środowiska zarówno suche jak i wilgotne. Jest płazem bardzo odpornym na wysychanie, z tego powodu często spotyka się ją z dala od zbiorników wodnych. Występuje w lasach, na polanach, bagnach. Ropucha aga często występuje w pobliżu siedzib ludzkich, zamieszkuje ogrody działkowe, pola uprawne, plantacje trzciny cukrowej, spotyka się też często na śmietniskach i terenach ruderalnych gdzie bez problemu może znaleźć duże ilości pożywienia. Preferuje jednak środowiska leśne, z głębokim podszyciem, w którym znajduje idealne schronienie.
Występowanie
Zamieszkuje wszelkiego rodzaju środowiska, od południowej części USA do Patagonii w Ameryce Pd. Została zawleczona przez człowieka na wiele wysp Karaibów, na Tajwan, Filipiny, również liczne wyspy Pacyfiku, w roku 1935 została zawleczona do Australii.
Cechy szczególne
Jest bardzo żarłoczną ropuchą, która doskonale radzi sobie w przeróżnych warunkach adaptuje się do nowego środowiska bardzo szybko. Ludzie chcieli wykorzystać agę jako naturalna ochronę pól uprawnych przed szkodnikami. Zaczęto ją przenosić w najróżniejsze miejsca na świecie, trafiła miedzy innymi do: Portoryko we Włoszech, do Japonii, na wielu wyspach Karaibów, na Tajwan, Filipiny, Nową Gwinee, na liczne wyspy Pacyfiku, i w 1935 roku na tereny północno-wschodniej Australii. Wbrew oczekiwaniu niektórych biologów aga doskonale zaaklimatyzowała się na nowych terenach. Po pewnym czasie ropucha zaczęła wypierać rodzime gatunki niektórych zwierząt, była nie tylko konkurencją o pokarm, ale także głównym drapieżnikiem; na obszarach, których wprowadzono ropuchę znacząco zachwiał się ekosystem. Ropucha aga najwięcej szkód spowodowała w Australii – nie miała na tych terenach praktycznie żadnych wrogów naturalnych, miała ogromne zasoby pożywienia, temperatura pozwala jej rozmnażać się na niektórych obszarach przez cały rok. Wprowadzenie agi było bez wątpienia katastrofą ekologiczną, niektórzy porównywali rozmiary tej katastrofy z podobnym zdarzeniem – wprowadzeniem na tereny Australii królików. Zagrożenie w niektórych przypadkach dotykało bez pośrednio człowieka – w niektórych latach, kiedy ropuchy rozmnażały się w wyjątkowo dużych ilościach dochodziło z ich powodu do wypadków drogowych; wielkie stada ropuch wędrując na miejsca rozrodcze często dosłownie pokrywają całkowicie drogę swoimi ciałami, samochody rozjeżdżając ropuchy wpadały nieraz w poważne poślizgi powodując groźne wypadki drogowe. Z powodu tych ropuch, co roku giną setki psów i kotów – ropuchy często wchodzą do misek z wodą wystawionych dla zwierząt, czyniąc wodę niezdatną do picia z powodu jadu w ich skórze. Zatrucia zdarzają się również wśród ludzi, zwłaszcza na terenach gdzie wodę pobiera się z naturalnych zbiorników wodnych lub ze studni.
Aktywność
Aktywna głównie nocą i o zmierzchu, ze swojego ukrycia wychodzi również często po deszczu i w pochmurne dni. Dzień spędza w wilgotnych norach i różnych zakamarkach…
Terrarium
Urządzając jej terrarium mamy w miarę dużą swobodę urządzania wystroju. Możemy udekorować terrarium na wzór podszycia lasu tropikalnego lub iglastego, stepu, pola uprawnego, bagna czy zwałowiska kamieni. Jako podłoża należy użyć piasku z ziemią lub torfem w stosunku jeden do dwóch. Podłoże powinno być pulchne żeby płaz bez problemu mógł się w nim zakopać. W terrarium nie może zabraknąć korzeni i płaskich kamieni, które będą stanowić kryjówkę dla płaza. Do dekoracji można użyć kawałków kory, kamyków i spróchniałego drewna. Rośliny nie są konieczne, aczkolwiek możemy pokusić się o obsadzenie terrarium roślinami, należy jednak do tego celu użyć silnych i odpornych roślin np.: Houttuynia cordata, Alternantera lilacina, Lobelia cordinalis, Anubias congensis, Ficus pumila, Ficus diversifolia, Aglaonema pictum; wsadzając rośliny należy pamiętać o tym, że ropuchy będą często przekopywać podłoże, więc musimy je odpowiednio zabezpieczyć. Tylną ścianę można wykleić korą lub płaskimi kamieniami, na podłoże możemy położyć płaty mchu. Jeśli w terrarium będzie znajdował się zbiornik wodny zamocowany na stałe należy zwrócić uwagę na to czy brzegi zbiornika maksymalnie ułatwia wyjście płazowi z basenu, poza okresem godowym płazy te są dosyć kiepskimi pływakami i mogą się utopić.
Wielkość terrarium
Dla dorosłych osobników 90/60/50 cm, w takim terrarium możemy bez większych problemów hodować samca z dwoma samicami.
Oświetlenie
Cykl 12-14 godzinny, oświetlamy niezbyt silnym światłem, dobre są do tego celu matowe żarówki. Oświetlenie, mimo, że jest to płaz nocnego trybu życia jest dosyć ważne szczególnie, jeśli chcemy płazy rozmnażać.
Temperatura
W dzień temperatura powinna utrzymywać się na poziomie 23-25°C. Nocą może spadać do 20°C. Wskazana jest różnorodna temperatura w całym terrarium. W okresie godowym, w zbiorniku wodnym należy zapewnić temperaturę około 20-23°C, zarówno w dzień jak i w nocy. Płazy te wytrzymują temperaturę w przedziale od 0 do 41°C. W terrarium nie powinno stosować się ogrzewania podłogowego gdyż w ten sposób możemy doprowadzić do przegrzania płaza.
Wilgotność
Około 50-70% w tym celu spryskujemy całe terrarium raz dziennie letnia wodą. Podłoże powinno być lekko wilgotne, jednak na pewnej powierzchni należy zapewnić suchsze miejsce z bezpiecznym schronieniem.
Żywienie
Żywi się wszelkimi zwierzętami, które zdoła zabić i połknąć. Na terenie osiedli ludzkich gromadzą się w pobliżu lamp i innych źródeł światła i polują tam na zwabione światłem ćmy i inne owady. Młode osobniki żywią się owadami i ich larwami, dżdżownicami, nagimi ślimakami. Większe i dorosłe osobniki zjadają zarówno owady i inne bezkręgowce jak i małe kręgowce – mniejsze żaby, zjadają często młode myszy w gniazdach jak i pisklęta, które wypadły z gniazd, ryby z płytkich zbiorników wodnych, te wyjątkowo żarłoczne płazy pożerają nawet młode węże. Pewnym ograniczeniem dla tych płazów jest szybkość – są dosyć wolne, przez co nie są w stanie złapać szybkich i zwinnych zwierząt. Ropuchy te są w stanie pożreć zdobycz niewiele mniejsza od ich otworu gębowego, znane są przypadki pożerania króliczych noworodków przez wyrośnięte osobniki. W hodowli karmimy je właściwie tym samym pokarmem, którym żywią się w naturze. Można je również karmić kawałkami surowego mięsa, jednak w takim wypadku należy pokarm wzbogacić o witaminy i wapń, jako źródło wapnia można użyć wygotowanych i pokruszonych skorupek jaj kurzych. Zwierzęta karmimy pod wieczór, co dwa dni, dosyć obficie; należy podawać pokarm niezbyt szybki, z którym płazy poradzą sobie bez problemu.
Dymorfizm płciowy
Poza okresem godowym jest dosyć trudne, samce są mniejsze od samic, posiadają bardziej umięśnione ramiona, jednak są to dosyć niewyraźne sygnały. Natomiast w porze godowej u samców uwidaczniają się modzele godowe (twarde, czarne wyrostki na kciukach i nadgarstku przednich kończyn, modzele te są wytworem skórnym).
Rozmnażanie
Pora godowa na rodzimych terenach występowania rozpoczyna się w czerwcu i trwa aż do października, gody są silnie związane z porą deszczową. Natomiast w Australii okres godowy może się przedłużyć aż do stycznia, w dobrych warunkach okres godowy trwa czasami cały rok. W okresie godowym ropuchy w nocy wędrują do zbiorników wodnych, aby odbyć gody i złożyć skrzek. Ropuchy wędrują nocą i na swojej drodze napotykają wiele niebezpieczeństw – autostrady, głębokie rowy, tory kolejowe, itd. Podczas wędrówek do miejsc godowych giną setki płazów. Ropuchy często już podczas wędrówki dobierają się w pary – samiec łapie samice nad przednimi łapami tworząc tak zwany ampleksus i wspólnie docierają do zbiorników wodnych. Takie zachowanie, daje samcowi dosyć duży komfort, że kiedy dotrze na miejsce godów będzie miał zapewnioną partnerkę i nie będzie musiał rywalizować o partnerkę tak jak inne samce, samica zyskuje tym, że szybko odbędzie gody i wróci na swoje stare stanowisko. Na miejsce godów zwykle pierwsze docierają samce, rywalizują już od samego początku o swoje stanowisko w zbiorniku wodnym. Samce podczas godów wydają bardzo donośny, basowy głos, słyszany nieraz na duże odległości zwłaszcza, jeśli w zbiorniku jest duża liczba samców. Samice składają sznury skrzeku, w płytkiej wodzie gdzie są doskonałe warunki dla rozwoju skrzeku, sznury te mogą być długie na 3 metry, czasem 4, w takim sznurze może być nawet do 50,000 jaj, przeważnie jednak od 8,000 do 35,000, średnica jaja wynosi około 1 mm. Samica pływa pod wodą, przeciska się pomiędzy roślinami, dzięki czemu skrzek jest obwiązany pomiędzy roślinami i nie może odpłynąć w inne nie dogodne do inkubacji miejsce np. głęboką, zimną wodę. Wylęg w ciepłej wodzie następuje przeważnie w ciągu 2-4 dni, w zimnej wodzie okres ten może się przedłużyć. Pełny rozwój trwa w zależności od temperatury i dostępności pokarmu, 26-180 dni, po tym okresie młode ropuchy długości około 1 cm opuszczają wodę. W hodowli gody stymulujemy okresem zmniejszonej aktywności, po okresie obniżenia aktywności ropuchy przystępują do godów (czytaj zimowanie). Żeby płazy się rozmnożyły należy udostępnić im zbiornik z woda, w którym będą mogły spokojnie pływać, odbywać zaloty i składać sznury skrzeku, minimalna głębokość wody musi wynosić 35 cm, jeśli w terrarium posiadamy zbiornik wmontowany na stałe to na czas godów znacznie podnosimy poziom wody i temperaturę o 2-3°C. Samce będą wydawać głośny, dudniący dźwięk, który może przeszkadzać sąsiadom. Jeśli będziemy posiadać większą liczbę samców to będziemy mogli obserwować zaciekłe walki o samicę. Po złożeniu skrzeku dobrze jest go przenieść do zbiorników z dobrze natlenioną wodą. Kijanki karmimy glonami, suszonymi dafniami, parzoną sałatą i pokrzywą, mięsem, jak i planktonem wodnym. Młode ropuszki w dobrych warunkach opuszczają wodę po około 30-40 dniach, są one koloru brunatno-żółtego, z dużymi jasno obrzeżonymi plamami; trzymamy je w niewielkich stadach, osobniki w poszczególnych stadach powinny być podobnej wielkości gdyż nawet młode płazy są skłonne do kanibalizmu, stada nie powinny być większe niż 10-20 szt. Karmimy je drobnymi dżdżownicami, planktonem łąkowym; obficie karmione rosną szybko. Należy zwracać uwagę czy słabsze osobniki mają dostęp do pokarmu. Ropucha aga dojrzewa płciowo po około pięciu latach, jednak w wyjątkowo dobrych warunkach są gotowe do rozrodu w trzecim roku życia. Ciekawym zjawiskiem jest to, iż skrzek i kijanki rozwijają się szybciej w wodzie o pewnym zasoleniu.
Zimowanie
W zależności od pochodzenia danego osobnika wymaga dłuższego lub krótszego okresu spoczynku; niektóre osobniki z terenów np. Australii nie przechodzą w ogóle okresu spoczynku. Osobnikom z macierzystych terenów należy zapewnić okres spoczynku, zwłaszcza, jeśli chcemy uzyskać potomstwo. W okresie marzec-czerwiec wymaga obniżenie wilgotności, temperatury oraz ilości podawanego pożywienia. W tym okresie należy również skrócić dzień poprzez włączanie oświetlenia na około 9-10 godzin. W czerwcu zwiększamy temperaturę do 24-26, a nawet 30°C. Należy zwiększyć wilgotność poprzez spryskiwanie dwa razy dziennie całego terrarium letnią wodą. Podajemy również większe ilości pokarmu, pokarm powinien być w miarę możliwości urozmaicany, szczególnie w drobne kręgowce. Płazy zaczynają się żywo zachowywać i w przypadku braku odpowiedniego zbiornika wodnego próbują wydostać się z terrarium, aby odbyć gody.
Uwagi
Jad tego gatunku jest silnie trujący, kiedy dostanie się do błony śluzowej może powodować silne pieczenia i swędzenia. Po dostaniu się jadu do oka może dojść do okresowej ślepoty. Rany, do których dostał się jad, goją się bardzo długo, jad może powodować opuchnięcia, zatrucia, może wywołać gorączkę i drgawki. W przypadku połknięcia jadu przez człowieka może dojść nawet do śmierci. Zarówno skrzek jak i kijanki są też toksyczne, każdego roku tysiące osób ulega silnym zatruciom z powodu zjedzenia skrzeku ropuchy jako rzekomego kawioru. Ofiarą ropuchy agi padają często zwierzęta gospodarskie po spożyciu ropuchy. W jej naturalnym środowisku podczas suszy, setki ropuch gromadzi się w niewielkich zagłębieniach wodnych, czyniąc wodę nie zdatna do picia. U alergików jad może wywołać dużo poważniejsze objawy. W skład ich jadu wchodzi między innymi bufotalina, substancja ta w niewielkich dawkach pobudza serce, natomiast w większych poraża akcję serca, bufotalina jest wykorzystywana w medycynie. Należy trzymać osobniki podobnej wielkości gdyż aga jest skłonna do kanibalizmu.
Opracowanie i źródła informacji
Opracował Michał Jurkowski na podstawie literatury:
C. Przybyszewski : Zwierzęta w terrarium
W. Juszczyk : Mały słownik zoologiczny
M. Ogielska : Kolorowy świat płazów
V. Brock : The poisoning of Bufo marinus by the flowers of the strychnine tree
Solomon, Berg, Martin, Villee : Biologia
Liczba wyświetleń: 18946
