Sanzinia madagascariensis – sanzinia madagaskarska

Nazewnictwo

Nazwa polska: Sanzinia, Psiogłowy boa madagaskarski, nadrzewny boa madagaskarski, psiogłowiec madagaskarski.

Nazwa angielska: Madagascar ground boa, Madagascar Tree Boa, Malagasy tree boa, Boa manditra

Nazwa niemiecka: Die Madagaskar-Hundskopfboa

Nazwa czeska: Hroznýš psohlavý

Synonimy

Xiphosoma madagascariensis DUMÉRIL & BIBRON 1844: 549

Corallus madagascariensis — BOULENGER 1893: 103

Sanzina madagascarensis [sic] — AUFFENBERG 1958

Sanzinia madagascariensis — KLUGE 1991: 10

Boa manditra — KLUGE 1991: 47 (replacement name)

Sanzinia madagascariensis — GLAW & VENCES 1994: 327

Boa manditra — MCDIARMID, CAMPBELL & TOURÉ 1999: 186

Sanzinia madagascariensis — ANDREONE et al. 2000

Sanzinia madagascariensis — VENCES et al. 2001

Sanzinia madagascariensis volontany VENCES & GLAW 2004

Sanzinia madagascariensis volontany — D’CRUZE et al. 2010

źrodło reptile-database.org

Długość życia

Od kilkunastu do 20 lat.

Wygląd

Głowa sercowatego kształtu, wyraźnie oddzielona od reszty ciała. Pokrojem ciała przedstawia typowego nadrzewnego dusiciela np. Corallus. Szczupłe ciało o niewielkim przekroju delikatnie bocznie spłaszczone. Ogon chwytny. Łuski gładkie dają brązowawy odblask. Osobniki z zachodnich terenów są bardziej zielone. Od oka do kąta pyska ciągnie się ciemny prążek. Ubarwienie ciała jasnoszare, zielono-szare, na grzbiecie poprzeczne jasne, białawe prążki schodzące do boków i tworzące kwadratowy wzór. Prążki te mają jaśniejsze wnętrze i ciemnieją odśrodkowo.

Zazwyczaj osiąga 180 cm, ale zdarzają się osobniki o długości 250 cm.

Występowanie

Madagaskar.

Ciekawostki

Gatunek ten jest jedynym przedstawicielem swego rodzaju. Zaliczony jest do I załącznika Konwencji Waszyngtońskiej (CITES). W związku z tym nie może stanowić przedmiotu handlu, a tylko wymianie w celach hodowlanych chyba, że mamy do czynienia z udokumentowanymi osobnikami F2 (drugie pokolenie urodzone w niewoli). Ze względu na cenę (około 1500 PLN ) i trudności w utrzymaniu sporadycznie jest celem hodowli amatorskiej w naszym kraju (choć za południową i zachodnią granicą wielu terrarystów posiada i rozmnaża ten gatunek). W 1993 roku gatunek w swych kolekcjach miały 24 ogrody zoologiczne (134 osobniki), a rozmnażało tylko sześć. Na szczęście sytuacja ta ulega poprawie także dzięki współpracy tych instytucji z prywatnymi hodowcami.

Cechy szczególne

Jest to raczej kąśliwy wąż, trudny do „pełnego oswojenia”. Według analiz osobników z różnych obszarów Madagaskaru stwierdzono, że osobniki z zachodniej części tej wyspy są mniej agresywne niż ich pobratymcy ze wschodu.

Aktywność

Głownie zmierzchowa i nocna.

Biotop

Na wschodzie lasy tropikalne, na południu Madagaskaru także półpustynie i tereny wylesione. Bytuje na drzewach, ale i na ziemi często przebywa w poszukiwaniu pokarmu lub kryjówek. Raczej preferuje suchsze tereny ale i w okolice rzek i zbiorników wodnych ściąga go dostępność zwierzyny pokarmowej.

Terrarium

Typu tropikalnego, z licznymi, mocnymi gałęziami do wspinania oraz ukryciami w postaci skrzynek, wydrążonych pni, doniczek itp. Podłoże stanowić może mieszanina torfu z piaskiem, substrat kokosowy, ziemia leśna. Kępki mchu dobrze ozdabiają terrarium i pomagają utrzymać wilgotność.

Wielkość terrarium

Minimalne rozmiary dla pary tych węży to 80x80x150 cm.

Oświetlenie

Niezbyt jaskrawe, najlepiej punktowo w połowie wysokości terrarium umieścić promiennik z żarówką o przytłumionym świetle (np. używane w ciemniach fotograficznych). Lampy UV nie mają zastosowania u tych węży ze względu na to, że są to zwierzęta nocne, a niezbędne substancje mineralne (wapń, fosfor) i witaminy (gł. D₃) pozyskują z upolowanych zwierząt.

Temperatura

W ciągu dnia powinna być w różnych miejscach terrarium od 21-25°C. Punktowo pod źródłem ciepła (promiennik odpowiednio zabezpieczony przed dostępem węża)powinno być około 30°C. Nocą powinna opaść do poziomu 18-21°C.

Wilgotność

W ciągu dnia około 65-75%. W nocy wilgotność powinna wzrosnąć do około 85%. Aby to osiągnąć codziennie wieczorem zraszamy całe terrarium świeżą, letnią wodą.

Żywienie

W naturze polują na ptaki i ich pisklęta, drobne ssaki. W warunkach terraryjnych dość często odmawiają jedzenia, ale wynika to także z ich sezonowego trybu życia. Mają jednak skłonności do otłuszczenia, gdy „rozochocone” nadmiarem podawanego pokarmu „pochłaniają” go w znacznych ilościach. Zazwyczaj przyjmują pisklęta kurcząt, myszy, małe szczury, chomiki. Karmimy te węże zazwyczaj o zmierzchu, gdy zaczynają być najbardziej aktywne.

Dymorfizm płciowy

Samiec ma wyraźniejsze pazurki odbytowe jest co prawda mniejszy, ale ogon ma dłuższy niż jego partnerka.

Rozmnażanie

Trudne, ale w niektórych hodowlach amatorskich i ogrodach zoologicznych uzyskano już drugie pokolenie tego gatunku (Chorzów, Jihlawa). Do kopulacji dochodzi zazwyczaj rankiem i za dnia w okresie od listopada do stycznia. Zapłodniona samica wyraźnie ciemnieje i zostaje przy taka aż do porodu. Po około 6-8 miesiącach ciąży samica rodzi 3-16 młodych o długości około 45 cm. Młode zdecydowanie ciemniejsze niż rodzice i mają czerwone wzory na ciele. Zaczynają przyjmować pokarm (noworodki mysie) po pierwszej wylince (ma ona miejsce w drugim tygodniu życia). Ubarwienie dorosłych uzyskują w wieku mniej więcej sześciu miesięcy wtedy też można pewnie rozpoznać płeć. Dojrzewają płciowo w trzecim, czwartym roku życia, przy długości około 120 cm.

Zimowanie

Nie wymaga zimowania. W swojej ojczyźnie od maja do lipca przechodzą stan spoczynku. Wtedy też trzymamy je przy obniżonej temperaturze do poziomu 17-20°C i obniżonej wilgotności do 60%. W tym też czasie odmawiają przyjmowania pokarmu.

Opracowanie i źródła informacji

Opracował Witold 'Wiciu’ Borkowski na podstawie własnych doświadczeń, doświadczeń zaprzyjaźnionych hodowców oraz poniższej literatury:
W. Borkowski. Dusiciele w terrarium. Animals 2002
V.T. Jirouśek. Chov a odchov hroznyśe Sanzinia madagascariensis w Jihlavske ZOO. Akvarium terrarium 3/97
M. Kocian. Hroznyśi a krajty. Polaris 2000
D. Wagner. Boas. Barron’s 1996

Liczba wyświetleń: 5907