Sarracenia spp. – kapturnica

Sarracenia purpurea - kapturnica purpurowa — Sarracenia purpurea – kapturnica purpurowa

Spis treści

Sarracenia spp. – kapturnica

Wszystkie kapturnice pochodzą z jednego regionu i nie różnią się zbytnio wymaganiami. Poniższy podział jest tylko i wyłącznie moim pomysłem:

Kapturnica (czyste gatunkowo) – Sarracenia leucophylla, Saracenia flava, Saracenia minor, Saracenia alata, Saracenia rubra, Saracenia oreophila, Saracenia alabamensis, Saracenia jonesi
Kapturnica papuzia – Saracenia psitacina
Kapturnica purpurowa – Sarracenia purpurea
Kapturnica (mieszańce) – Sarracenia hybrid (Saracenia x farnhamii, Saracenia x mitchelliana)

Kapturnica (czyste gatunkowo)

Kapturnica żółta – Sarracenia flava
Kapturnica drobna – Sarracenia minor
Kapturnica białolistna – Sarracenia leucophylla

Sarracenie (Sarracenia) występują w USA. Możemy spotkać je od Wirginii, aż po Florydę i Luizjanę. Większość gatunków wytwarza wysokie, podłużne dzbanki, opatrzone przykrywką. Wyjątkiem są dwa gatunki kapturnicy – Sarracenia purpurea i Sarracenia psittacina – które tworzą dzbanki poziome. Owady, zwabione nektarem znajdującym się na brzegach dzbanka, ześlizgują się do środka, gdzie zostają strawione. Skierowane w dół włoski uniemożliwiają ofiarom wydostanie się z pułapki.

Wygląd

Wysokość 60-120 cm. Szerokość 25-100 cm.

Nasłonecznienie

Ustawiamy w jasnym , bezpośrednim świetle (Sarracenia flava wymaga odrobinę rozproszonego światła). Mocne słońce może przypalić przykrywkę dzbanka. Należy regularnie obracać roślinę, gdyż dzbanuszki, kierując się ku słońcu, łatwo się zniekształcają. Mniej niż osiem godzin światła dziennie sprawi, że roślina zacznie wypuszczać, płaskie, niemięsożerne liście.

Podlewanie

Wymaga stale wilgotnego podłoża. Doniczkę ustawiamy na podstawce z miękką wodą. Wyjątkiem jest Sarracenia minor, której wlewamy wodę na podstawkę dopiero wtedy, gdy poprzednia porcja wody zostanie wchłonięta (niektórzy hodowcy uważają, że powinno się tak podlewać wszystkie kapturnice). Woda do podlewania roślin owadożernych powinna być miękka i pozbawiona wszelkich związków chemicznych. Najlepsza jest taka z filtra odwróconej osmozy lub destylowana. Na czystych ekologicznie terenach możemy też użyć deszczówki. Jeśli nie możemy zapewnić roślinom takiej wody to chociaż przegotujmy zwykłą wodę z kranu przez kilka minut pod przykryciem. Zimą podlewamy od spodu tak, aby ziemia była tylko wilgotna. Nie podlewamy od góry.

Wilgotność otoczenia

Wysoki poziom wilgotności zapewni podlewanie, ale kapturnice lubią zraszanie. Nie róbmy tego jednak w godzinach gdy najmocniej świeci słońce i używajmy takiej wody, jakiej używamy do podlewania. Roślina wymaga dobrego wietrzenia, ale bez przeciągów.

Temperatura

Temperatura latem. Roślinę hodujemy w temperaturze pokojowej – 18 do 30°C. Wyjątkiem jest Saracenia minor, która lepiej rośnie w temperaturze 10-20°C.

Temperatura zimą. Zimą trzymamy w temperaturze 10-15°C. Wyjątkiem jest Saracenia minor, która woli zimować w temperaturze 5-10°C. Temperatury wyższe niż 15°C spowodują, że przez resztę roku roślina będzie słabo rosła.

Nawożenie

Nigdy nie nawozimy roślin owadożernych. Ich korzenie nie są przystosowane do pobierania nawozu i zbyt wysokie stężenie azotu w podłożu pali je. Roślin owadożernych nie musimy nawozić – wystarczy co jakiś czas dać im jakiegoś owada.

Przesadzanie

Roślinę przesadzamy co 2 – 3 lata do podłoża składającego się z torfu, piasku i perlitu w proporcjach 4:2:1. Nie stosujemy zwykłej ziemi do kwiatów, gdyż zawiera ona dodatek nawozu, który może spalić roślinom korzenie.

Okres spoczynku

Kapturnica wymaga okresu spoczynku. W tym czasie należy ją umieścić w pomieszczeniu, w którym będzie miała dostęp do dużej ilości światła, a w którym temperatura utrzymuje się pomiędzy 5 a 10°C . Roślina powinna mieć w tym czasie tylko lekko wilgotne podłoże – w żadnym wypadku nie powinna stać w wodzie. Minimalny czas okresu spoczynku to 4 do 6 tygodni, może on jednak trwać nawet trzy miesiące. Jeśli nie mamy możliwości zapewnienia roślinie takich warunków musimy uciec się do jakiejś „sztuczki”. Pierwsza z nich polega na podlaniu a następnie umieszczeniu rośliny w foliowej torebce. Tak zapakowaną roślinę umieszczamy jeszcze dodatkowo w papierowej torebce i wkładamy na minimum 4 tygodnie do lodówki (ale nie do zamrażarki). Sprawdzamy raz na tydzień czy z rośliną nie dzieje się coś złego. Nie jest to idealny sposób i powinniśmy go używać jako ostateczności, ale generalnie lepszy taki niż żaden okres spoczynku. Drugi sposób to sprawdzenie temperatury na parapecie. Czasem nawet przy nowych oknach temperatura jest tam niższa – pomijając ewentualną nieszczelność okien powietrze w zetknięciu się z zimną szybą ochładza się i spływa w dół. Jeśli tak się dzieje to wystarczy nie przesadzać z kaloryferem i rośliny mogą zimować w miejscu, gdzie rosły przez cały rok.

Rozmnażanie

Z nasion – nasiona powinny być zapylane za pomocą różnych genetycznie roślin, chociaż samozapylenie też daje niewielkie efekty. Uzyskane nasiona należy poddać stratyfikacji: wysiać je na lekko wilgotne podłoże do doniczki z otworami odpływowymi, wstawić tą doniczkę do nieco większej osłonki (doniczki bez otworów odpływowych), nalać na spód odrobinę wody i całość wstawić na 4 – 6 tygodni do lodówki (ale nie do zamrażalnika). Podgatunek Sarracenia purpurea ssp. purpurea wymaga nawet do 4 miesięcy stratyfikacji. Po tym czasie doniczkę ustawiamy w jasnym, ciepłym (około 25°C ) i wilgotnym miejscu. Po 2 – 3 tygodniach nasiona powinny zacząć kiełkować. Gdy młode roślinki wypuszczą kilka młodych listków możemy je poprzesadzać.
Sadzonki liściowe – odrywamy dorosły liść z fragmentem kłącza, a jeszcze lepiej z kilkoma korzonkami. Zanurzamy w ukorzeniaczu (jeśli ma korzenie to pomijamy ten zabieg) i umieszczamy w wilgotnym podłożu. Okrywamy folią i stawiamy w jasnym, ciepłym miejscu (około 25°C). U podstawy powinny zacząć pojawiać się młode liście.
Stożki wzrostu – czasem roślina jakby „rozchodzi się” na dwie. Możemy jedną z nich obciąć (najlepiej z kilkoma liśćmi i korzeniami) i hodować jak sadzonkę liściową a następnie jak nową młodą roślinkę.
Młode roślinki – u podstawy kapturnic wyrastają młode roślinki, które ukorzeniamy jak sadzonki liściowe.
Z kłącza (metoda I) – starsze okazy kapturnic nie wyglądają zbyt atrakcyjnie, gdyż tworzą długie kłącza, wzdłuż których najczęściej nie ma liści. Takie kłącze możemy użyć do rozmnożenia rośliny. Metoda pierwsza polega na wyciągnięciu z doniczki całej rośliny i usunięcie na całej jej długości dzbanków i resztek liści aż do „gołej” tkanki. Następnie odcinamy około 2 – 3 centymetry kłącza licząc od strony, w której pojawiały się nowe liście. Kłącze umieszczamy poziomo w wilgotnym podłożu (stożek wzrostu również) i traktujemy jak sadzonkę liściową. Po pewnym czasie co około 2 – 3 centymetry powinna pojawić się młoda roślinka. Tniemy wtedy kłącze na fragmenty tak, by na każdym z nich była jedna i sadzimy do podłoża. Metoda ta jest niczym innym jak uszczykiwaniem stożków wzrostu celem rozkrzewienia rośliny (fuksja, ligustr, „drzewko szczęścia”).
Z kłącza (metoda II) – od poprzedniej metody różni się tym, że nie odcinamy wierzchołka wzrostu, ale co 2 – 3 centymetry wycinamy z kłącza kawałki w kształcie litery V do głębokości połowy kłącza. W tych miejscach powinny powyrastać nowe roślinki.

Kwitnienie

Kwiaty, pojawiające się wczesną wiosną lub w środku lata, mają około 6 centymetrów średnicy i rosną na 30 centymetrowych łodyżkach. Mają kształt stelażu parasolki i charakterystyczny (raczej przyjemny, ziołowy) zapach.

Problemy

Kapturnice – z wyjątkiem zimowania – nie sprawiają większych problemów.

Stopień trudności uprawy

Jest odporną i stosunkowo łatwą w hodowli rośliną.

Uwagi

Obumierające liście należy usuwać tuż przy nasadzie. Gdy warunki hodowli nie są odpowiednie, roślina zaczyna wypuszczać wstęgowate, niemięsożerne liście. Sarracenia rosną raczej szybko.

Kapturnica papuzia – Saracenia psitacina

Kapturnica purpurowa – Sarracenia purpurea

Mieszańce saraceni

Sarracenia hybrid
Saracenia leucophylla x flava – Saracenia x moorei
Saracenia leucophylla x purpurea – Saracenia x mitchelliana

Oprócz czystych gatunkowo roślin istnieją też mieszańce, czyli hybrydy. Są to krzyżówki dwóch lub więcej gatunków. Niektóre z nich występują w naturze, ale większość została wytworzona sztucznie przez hodowców. Odróżnić je po nazwie jest dosyć łatwo, gdyż zawierają one w swojej nazwie literkę „x” np.: krzyżówka Saracenia flava i Saracenia leucophylla to Saracenia flava x leucophylla. Niektóre z hybryd mają swoje własne nazwy: nasz przykład nazywa się Saracenia x moorei albo po prostu Saracenia moorei. Można również krzyżować mieszańce – mają one wtedy bardzo skomplikowane nazwy.

Opinie co do krzyżówek są podzielone – niektórzy uważają, że „zaśmiecają” one populację roślin, niektórzy są ich zwolennikami ze względu na piękne barwy, nowe kształty i fakt, że są one łatwiejsze w uprawie.

Nasłonecznienie
Ustawiamy w jasnym, bezpośrednim świetle. Mocne słońce może przypalić przykrywkę dzbanka. Należy regularnie obracać roślinę, gdyż dzbanuszki, kierując się ku słońcu, łatwo się zniekształcają. Mniej niż osiem godzin światła dziennie sprawi, że roślina zacznie wypuszczać niemięsożerne liście.

Podlewanie
Wymaga stale wilgotnego podłoża. Doniczkę ustawiamy na podstawce z 2-centymetrową warstwą odwapnionej wody. Woda do podlewania roślin owadożernych powinna być miękka i pozbawiona wszelkich związków chemicznych. Najlepsza jest taka z filtra odwróconej osmozy lub destylowana. Na czystych ekologicznie terenach możemy też użyć deszczówki. Jeśli nie możemy zapewnić roślinom takiej wody to chociaż przegotujmy zwykłą wodę z kranu przez kilka minut pod przykryciem. Zimą podlewamy od spodu tak, aby ziemia była tylko wilgotna. Nie podlewamy od góry.

Wilgotność otoczenia
Wysoki poziom wilgotności zapewni podlewanie, ale kapturnice lubią zraszanie. Nie róbmy tego jednak w godzinach gdy najmocniej świeci słońce i używajmy takiej wody, jakiej używamy do podlewania. Roślina wymaga dobrego wietrzenia, ale bez przeciągów.

Temperatura latem
Roślinę hodujemy w temperaturze pokojowej – 18 do 30 stopni. W cieplejsze dni wymaga wietrzenia bez przeciągów.

Temperatura zimą
Zimą trzymamy w temperaturze 10 – 15 stopni, choć większość mieszańców poradzi sobie z niższą. Temperatury wyższe niż 15 stopni spowodują, że przez resztę roku roślina będzie słabo rosła.

Nawożenie
Nigdy nie nawozimy roślin owadożernych. Ich korzenie nie są przystosowane do pobierania nawozu i zbyt wysokie stężenie azotu w podłożu pali je. Roślin owadożernych nie musimy nawozić – wystarczy co jakiś czas dać im jakiegoś owada.

Przesadzanie
Roślinę przesadzamy co 2 – 3 lata do podłoża składającego się z torfu, piasku i perlitu w proporcjach 4:2:1. Nie stosujemy zwykłej ziemi do kwiatów, gdyż zawiera ona dodatek nawozu, który może spalić roślinom korzenie.

Okres spoczynku
Kapturnica wymaga okresu spoczynku. W tym czasie należy ją umieścić w pomieszczeniu, w którym będzie miała dostęp do dużej ilości światła, a w którym temperatura utrzymuje się pomiędzy 5 a 10 stopni. Roślina powinna mieć w tym czasie tylko lekko wilgotne podłoże – w żadnym wypadku nie powinna stać w wodzie. Minimalny czas okresu spoczynku to 4 do 6 tygodni, może on jednak trwać nawet trzy miesiące. Jesli nie mamy możliwości zapewnienia roślinie takich warunków musimy uciec się do jakiejś „sztuczki”. Pierwsza z nich polega na podlaniu a następnie umieszczeniu rośliny w foliowej torebce. Tak zapakowaną roślinę umieszczamy jeszcze dodatkowo w papierowej torebce i wkładamy na minimum 4 tygodnie do lodówki (ale nie do zamrażarki). Sprawdzamy raz na tydzień czy z rośliną nie dzieje się coś złego. Nie jest to idealny sposób i powinniśmy go używać jako ostateczności, ale generalnie lepszy taki niż żaden okres spoczynku. Drugi sposób to sprawdzenie temperatury na parapecie. Czasem nawet przy nowych oknach temperatura jest tam niższa – pomijając ewentualną nieszczelność okien powietrze w zetknięciu się z zimną szybą ochładza się i spływa w dół. Jeśli tak się dzieje to wystarczy nie przesadzać z kaloryferem i rośliny mogą zimować w miejscu, gdzie rosły przez cały rok.

Rozmnażanie

Z nasion – nasiona powinny być zapylane za pomocą różnych genetycznie roślin, chociaż samozapylenie też daje niewielkie efekty. Uzyskane nasiona należy poddać stratyfikacji: wysiać je na lekko wilgotne podłoże do doniczki z otworami odpływowymi, wstawić tą doniczkę do nieco większej osłonki (doniczki bez otworów odpływowych), nalać na spód odrobinę wody i całość wstawić na 4 – 6 tygodni do lodówki (ale nie do zamrażalnika; Saracenia purpurea ssp. purpurea naewt do 4 miesięcy). Po tym czasie doniczkę ustawiamy w jasnym, ciepłym (około 25 stopni C) i wilgotnym miejscu. Po 2 – 3 tygodniach nasiona powinny zacząć kiełkować. Gdy młode roślinki wypuszczą kilka młodych listków możemy je poprzesadzać;
Sadzonki liściowe – odrywamy dorosły liść z fragmentem kłącza, a jeszcze lepiej z kilkoma korzonkami. Zanurzamy w ukorzeniaczu (jeśli ma korzenie to nie) i umieszczamy w wilgotnym podłożu. Okrywamy folią i stawiamy w jasnym, ciepłym miejscu (około 25 stopni C). U podstawy powinny zacząć pojawiać się młode liście;
Stożki wzrostu – czasem roślina jakby „rozchodzi się” na dwie. Możemy jedną z nich obciąć (najlepiej z kilkoma liśćmi i korzeniami) i hodowac jak sadzonkę liściową a następnie jak nową młodą roślinkę;
Młode roślinki – u podstawy kapturnic wyrastają młode roślinki, które ukorzeniamy jak sadzonki liściowe;
Z kłącza (metoda I) – starsze okazy kapturnic nie wyglądają zbyt atrakcyjnie, gdyż tworzą długie kłącza, wzdłuż których najczęściej nie ma liści. Takie kłacze możemy użyć do rozmnożenia rośliny. Metoda pierwsza polega na wyciągnięciu z doniczki całej rośliny i usunięcie na całej jej długości dzbanków i resztek liści aż do „gołej” tkanki. Następnie odcinamy około 2 – 3 centymetry kłącza licząc od strony, w której pojawiały się nowe liście. Kłącze umieszczamy poziomo w wilgotnym podłożu (stożek wzrostu również) i traktujemy jak sadzonkę liściową. Po pewnym czasie co około 2 – 3 centymetry powinna pojawić się młoda roślinka. Tniemy wtedy kłącze na fragmenty tak, by na każdym z nich była jedna i sadzimy do podłoża. Metoda ta jest niczym innym jak uszczykiwaniem stożków wzrostu celem rozkrzewienia rośliny (fuksja, ligustr, „drzewko szczęścia”);
Z kłącza (metoda II) – od poprzedniej metody różni się tym, że nie odcinamy wierzchołka wzrostu, ale co 2 – 3 centymetry wycinamy z kłącza kawałki w kształcie litery v do głębokości połowy kłącza. W tych miejscach powinny powyrastać nowe roślinki.

Kwitnienie
Kwiaty, pojawiające się wczesną wiosną lub w środku lata, mają około 6 cm. średnicy i rosną na 30 centymetrowych łodyżkach. Mają kształt stelażu parasolki i charakterystyczny (raczej przyjemny, ziołowy) zapach.

Uwagi
Obumierające liście należy usuwać tuż przy nasadzie. Gdy warunki hodowli nie są odpowiednie, roślina zaczyna wypuszczać wstęgowate, niemięsożerne liście. Górna część dzbanuszków może być lepka. Jeśli nie widać szkodników, to jest to objaw naturalny – saracenia wytwarza nektar wabiący owady również po zewnętrznej stronie dzbanuszka. Trzeba tylko uważać, by nie rozwinęła się pleśń. Saracenie rosną raczej szybko.

Problemy
Mieszańce sarraceni nie sprawiają większych problemów. Z reguły są łatwiejsze w hodowli niż rośliny czyste gatunkowo.

Stopień trudności uprawy
Są odpornymi i łatwymi w hodowli roślinami.

Wysokość
60 – 120 cm.

Szerokość
25 – 100 cm.
Opracowanie i źródła informacji

Hybrydy kapturnic

Krzyżówki dwóch gatunkowo czystych roślin:

Krzyżowanie mieszańców dwugatunkowych:

Mieszańce wielogatunkowe:

Rafał Pitera

Opracowano na podstawie:

„Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi”, Zbigniew Podbielkowski, Barbara Sudnik-Wójcikowska, Wydawnictwo: MULTICO
„Savage garden”, Peter D’Amato, Wydawnictwo: Ten Speed Press;
„Carnivorous plants of the world” , James and Patricia Pietropaolo, Wydawnictwo: Timber press;
„Growing Carnivorous Plants”, Barry Rice, Wydawnictwo: Timber press;

Liczba wyświetleń: 10563