[10]
Loading...
Sitophilus granarius – wołek zbożowy
Przedstawiciel rodziny ryjkowcowatych (Curculionidae) pochodzący z Dalekiego Wschodu (najprawdopodobniej z rejonu Indii). W ostatnim czasie staje się popularnym pokarmem dla małych drapieżników.
Nazewnictwo
Nazwa polska: Wołek zbożowy
Nazwa angielska: Wheat weevil, grain weevil, granary weevil
Nazwa niemiecka: Der Kornkäfer
Budowa
Jest chrząszczem niewielkich rozmiarów. Dorosłe osobniki osiągają zaledwie 3,2-4,8 mm. Rozmiar ciała zależy w dużym stopniu od wielkości ziaren w których rozwija się jako larwa. Ciało wydłużone, lekko grzbietobrzusznie przypłaszczone, brązowo-kasztanowego koloru. Szczegóły budowy anatomicznej są w zasadzie widoczne dopiero po użyciu lupy lub mikroskopu stereoskopowego. Lekko zaokrąglone przedplecze pokrywają wyraźne wgłębienia, czasami łączące się ze sobą. Obecne na pokrywach punkty ułożone są w wyraźne, regularne rzędy. Głowa mała, przednia część wyciągnięta w długi ryjek. U jego podstawy zlokalizowane są czułki zakończone owalnymi buławkami. Owad, w chwili zaniepokojenia, chowa je wraz z odnóżami, nieruchomiejąc na krótki czas.
Wołek zbożowy przypomina swoim wyglądem wołka ryżowego (Sitophilus oryzae), różni się jednak od niego większymi rozmiarami i brakiem plam na pokrywach. Nie posiada również drugiej pary skrzydeł, przez co pozbawiony jest zdolności lotu. Jednak dzięki przylgom na stopach doskonale wspina się po gładkich powierzchniach.
Drobna, biało-kremowa, apodialna larwa rozwija się wewnątrz zainfekowanego ziarna. Opuszcza je dopiero po przejściu czterech stadiów larwalnych i po przepoczwarczeniu.
Cykl rozwojowy
Dorosłe wołki żyją średnio 8 miesięcy. W sprzyjających warunkach dożywają jednak nawet 2 lat. W trakcie swojego życia składają ponad 150 jaj, zazwyczaj jedno do pojedynczego ziarna. Po wycięciu drobnego otworu i wprowadzeniu pokładełka, samica zasklepia otwór specjalną wydzieliną. Liczba składanych jaj może się wahać i mieści się w zakresie 36-254 sztuk. Ciekawostką jest to, że samice są w stanie rozpoznać zajęte wcześniej ziarno i unikają składania w nim jaj. Larwy klują się po 3 dniach. W stadium larwy żyją średnio 15-35 dni. Okres ten może jednak ulec wydłużeniu w chłodniejszych warunkach, zależy również od wilgotności. Przepoczwarczenie trwa dodatkowe 5-16 dni. Dorosły owad wygryza okrągły otwór wydostając się na zewnątrz. Pełny cykl życiowy zajmuje więc średnio 4-5 tygodni, co oznacza nawet 12-13 pokoleń w ciągu roku.
Hodowla
Wołek jest owadem preferującym głównie ziarna zbóż. Rozwijają się przede wszystkim w życie, pszenicy, kukurydzy, jęczmieniu. Chrząszcze mogą też atakować różne kasze, fasole, orzechy, sorgo. W cieplejszym klimacie potrafią zasiedlać ziarno rosnące jeszcze na polu. Dorosłe owady są w stanie żerować na otrębach, mące, winogronach i jabłkach, nie składają w nich jednak jaj. Wyjątkiem jest mocniej zbity tego rodzaju materiał, dostarczający dogodnych warunków do rozwoju larw.
Owady należą do tak zwanych „samoutrzymujących” się hodowli. Wymagają wyłącznie ziarna, podwyższonej temperatury i wilgotności (optymalne 30°C i 70%). W zasadzie do hodowli małej kolonii wystarczy słoik z otworami nie pozwalającymi na wydostawanie się z niego dorosłych owadów. Jedyną wymaganą ingerencją jest dosypywanie co jakiś czas ziarna i pilnowanie, czy nie pojawiła się w nim pleśń lub rozkruszki mączne (drobne, kremowo-białe roztocze).
Ciekawostki
Wołek zbożowy jest jednym z najpoważniejszych szkodników magazynowych świata. Powoduje ogromne straty liczone rocznie w setkach milionów dolarów. Gatunek ten został zawleczony w niemal wszystkie rejony świata i należy do natrętnych, wszędobylskich organizmów synantropijnych.
Opracowanie i źródła informacji
Dariusz Kucharski 'darkraptor’
Liczba wyświetleń: 5467
