Szczury – hodowla karmowa

Szczury – hodowla karmowa

Szczury są zwierzętami karmowymi wykorzystywanymi głownie jako pokarm dla dużych węży (np. dusiciele) i jaszczurek (warany). Szczurze noworodki i młode mogą być też pożywieniem dla średnich węży. Hodowla tych gryzoni nie różni się zbytnio od hodowli myszy, poza tym, że szczury ze względu na znacznie większe rozmiary potrzebują większych pomieszczeń i większej dziennej dawki pokarmu. Wyższy jest więc koszt pojemników i założenia hodowli. W zamian za to z powodu łatwiejszych do zaspokojenia potrzeb pokarmowych szczurów i większej „wydajności” hodowli dalsza hodowla nie jest w praktyce tańsza. Należy także zwrócić uwagę na jedną sprawę związaną z wielkością i znacznie większą siłą w porównaniu z myszami – podczas karmienia gadów, szczególnie węży, dorosłymi szczurami, istnieje pewne ryzyko, że wąż nie chwyci dobrze gryzonia, który to wtedy może lekko zranić lub w najgorszym przypadku nawet dotkliwie pokaleczyć i pogryźć węża. Jeśli natomiast chodzi o wydajność rozpłodową to szczury nie odbiegają zbytnio od myszy, z niewielkimi różnicami (patrz rozmnażanie).

Pomieszczenia hodowlane

Zwykłe klatki do hodowli gryzoni

Są one ogólnie dostępne w sklepach zoologicznych, ich cena nie jest zbyt wysoka (zależnie od typu i wielkości), dość- łatwo się je obsługuje. Składają się z dwóch oddzielnych części: podłogi i części górnej. Podłoga wykonana jest z tworzywa sztucznego (plastik), bardzo łatwo się ją myje. Górna część- to metalowa konstrukcja z pomalowanych prętów drucianych – ich mycie i dezynfekcja są pracochłonne. Pręty w klatkach mogą być- ułożone poziomo lub pionowo. Stosowanie klatek wpływa na czystość otoczenia hodowli. Są dwa typy tych klatek:

• piętrowe

  Posiadają piętrową część górną, podłoga II p. zrobiona najczęściej jest z prętów, co ma duże znaczenie w utrzymaniu czystości klatki ponieważ gdy zwierzęta załatwiają się na górze to odchody i mocz przelatują na dół, na ściółkę. Czasami posiadają więcej niż dwa piętra. Mają zazwyczaj kilka drzwiczek (na każdym piętrze po 1) i drabinki do wchodzenia na piętra. Dużą zaletą tych klatek jest także to, że jeśli szczury są nie oswojone, agresywne lub płochliwe i mają skłonności do ucieczki, podczas sprzątania można je skłonić do wejścia na górę i odczepić dolną część w celu wymiany ściółki. Każdy rodzaj klatki powinien mieć pręty ułożone poziomo, aby szczury mogły się wspinać.

• standardowe (bez pięter)

  Podobnie jak w przypadku poprzednich część dolna oddziela się od górnej, a obie części wykonane są z tych samych materiałów. Klatki te zajmują jednak więcej miejsca, gdyż z uwagi na to, że nie mają pięter nie są tak wysokie, a szersze i dłuższe.

Klatki dla ptaków

Do chowu karmowego szczurów można też użyć dużych klatek dla ptaków, przeadaptowanych do potrzeb szczurów. Są one wysokie, a nie mają piętra, dlatego w celu zwiększenia powierzchni bytowej zwierząt należy samemu zbudować w nich piętro (lub coś w tym rodzaju), można na przykład w połowie wysokości zamontować deskę (np. sklejkę). Klatki te mają jednak jedną wadę – bardzo często posiadają w podłodze wysuwane dno, które nie sprawdza się w przypadku szczurów, ponieważ mają one zwyczaj załatwiania swych potrzeb fizjologicznych w rogu klatki i wówczas mocz podchodzi pod dno powoduje nieprzyjemny zapach, a czasami jeśli się go dużo nazbiera może nawet wyciekać na zewnątrz klatki. O wysuwaniu dna w takiej klatce też raczej nie ma mowy ponieważ ściółki i tak należy nasypać trochę więcej.

Klatki laboratoryjne

Są to specjalne klatki do hodowli gryzoni w laboratoriach i innych ośrodkach naukowych. Są bardzo mocne i solidne. Klatka taka składają się z prostokątnego pojemnika wykonanego z tworzywa sztucznego, przykrywanego pokrywą. Może być ona ze spawanych, nierdzewnych prętów lub perforowanej blachy. Pokrywa z jednej strony posiada wgłębienie do którego sypie się pokarm i zakłada poidło z wodą. Ze względu na prostą konstrukcję tych klatek dają się łatwo przechowywać i demontować, a przede wszystkim łatwe jest ich mycie i dezynfekcja. Są one jednak dosyć drogie i bardzo słabo dostępne, przeciętny „hodowca-amator” może niestety jedynie marzyć o ich posiadaniu. Bywają jednak dostępne na większych europejskich giełdach terrarystycznych a ich wysoki koszt rekompensowany jest ich trwałością.

Akwaria

Te są chyba najbardziej znane i można je kupić bez problemu w sklepach zoologicznych, zamówić w warsztacie szklarskim lub zrobić samemu. Należy pamiętać by były w miarę wysokie, zapewniajace jednak dobra wentylację (około 30 cm) i koniecznie przykryte od góry pokrywą z siatki.

Pomieszczenia dla szczurów można też zbudować samemu, jednak należy pamiętać aby były wykonane z odpowiednich materiałów i uniemożliwiały ucieczką zwierząt, gdyż złapanie nieoswojonego i zdenerwowanego szczura jest bardzo trudne.

Wszystkie pomieszczenia powinny być możliwie jak największe. Minimalna powierzchnia podłogi w akwarium lub zwykłej klatce dla dorosłej trójki szczurów to ok. 240 cm2 (np. 40×60 cm) Trzeba pamiętać, że chociaż nasze szczury są przeznaczone na pokarm dla innych zwierząt i nie wszystkie dożyją późnego wieku, to nadal są to istoty żywe i muszą mieć zapewnione godne warunki do życia!!! – o czym wielu hodowców zapomina.

Ściółka

Najlepiej użyć trocin dobrej jakości, które są podłożem najtańszym i łatwym do zdobycia (w każdym sklepie zoologicznym i warsztacie stolarskim), dobrze wchłaniają mocz, ale nie pochłaniają zapachów. W celu zredukowania do minimum brzydkiego zapachu można pod warstwę trocin i w rogach klatki wysypać torf, który bardzo dobrze pochłania zarówno zapach jak i mocz. Jako sama ściółka nie nadaje się natomiast siano, gdyż jest ono słabo chłonne i szybko gnije. Siana należy użyć tylko jako dodatek do trocin, będzie wtedy służyć jako materiał do budowy gniazda przez samicę. Nie należy też stosować gazet, gdyż zawarta w nich farba drukarska jest dla zwierząt szkodliwa (zawiera trujące związki ołowiu). Ściółkę należy często wymieniać – przynajmniej raz w tygodniu – choć zależy to od wielkości pomieszczenia i ilości mieszkających w nim zwierząt. Pomocą w utrzymaniu suchej i czystej ściółki przez nieco dłuższy czas może być również stosowanie żwirków, przeznaczonych do kociej toalety w rogach pojemnika ze szczurami (tam głównie oddają mocz) oraz bentonitowych dodatków dla gryzoni, które doskonale wchłaniają mocz i zapachy.

Żywienie

Szczurom należy podawać pokarm o składzie podobnym jak dla myszy, tylko w większych ilościach. Są to miedzy innymi :
– mieszanki zbożowe (pszenica, kukurydza, słonecznik, owies, ryż-również gotowany, pestki dyni, jęczmień, siemię lniane, otręby, płatki owsiane, itp.) – do kupienia w sklepach zoologicznych (żyto nie nadaje się dla gryzoni),
– susz warzywny i owocowy – sklepy spożywcze,
– granulat dla gryzoni (można go kupić- w sklepach zoologicznych, jest on podłużny, dosyć- drobny, jest też inny granulat dla gryzoni wykorzystywany w laboratoriach – zawierz wszystkie składniki pokarmowe i mineralne, sypie się go do wcześniej opisywanych klatek laboratoryjnych, granulat ten jest jednak w zwykłym handlu niedostępny). Jego jedynym dostepnym w tej chwili w sklepach zoologicznych odpowiednikiem, niestety wielokrotnie droższym od oryginału jest pokarm Rat & Mouse Duo firmy Versele-Laga.
– warzywa (marchew, gotowane ziemniaki – nie solone, buraki),
– owoce (jabłka, banany – w małych ilościach),
– zielonki (mniszek lekarski-mlecz, sałata, lucerna, kukurydza, trawa),
– pieczywo – suche, czerstwe lub świeże (chleb razowy i biały, bułki),
– sery (biały, żółty – bardzo rzadko, jest bardzo tuczący i słony ),
– kości po surowym lub gotowanym mięsie, wapno dla gryzoni lub kreda (są źródłem wapnia),
– gotowane jaja kurze i chude mięso,
– kukurydza w kolbach (świeża)
– herbatniki
– mleko w proszku – dla samic w ciąży i młodych,
– suche pokarmy przeznaczone dla psów i kotów.
Jako pojemniki na pokarm w klatkach najlepiej wykorzystać specjalne zawieszane miseczki lub kosze z drobnej siatki do podawania granulatów, natomiast do akwariów należy wstawić ciężką i dosyć wysoką miskę, jednak i tak będzie zasypywana ściółką.
Szczury, podobnie jak inne gryzonie są zwierzętami, które cały czas powinny mieć pokarm, niezależnie od tego czy w danej chwili jedzą czy nie (głównie pokarm treściwy – ziarno, granulat).

Woda

Szczurom należy podawać wodę przegotowaną i nie zanieczyszczoną. Służą do tego celu specjalne plastikowe lub szklane poidła dla gryzoni, składające się z pojemnika na wodę i odkręcanej (lub w przypadku szklanych wyjmowanej, gumowej) końcówki z metalową rurką posiadającą na końcu , przy wylocie metalową kulkę (w szklanych kulki nie ma). Takie poidła są bardzo praktyczne, ponieważ uniemożliwiają szczurom zanieczyszczenie wody ściółką i odchodami. Przyczepia się je drutem na zewnątrz klatki. Są dostępne w różnych wielkościach.

Rozmnażanie

Dojrzałość płciowa i rozpłodowa

– szczury osiągają dojrzałość płciową jeszcze przed osiągnięciem pełnej wielkości – w wieku ok. 50-70 dni, czyli ok. dwóch miesięcy, (osiągają wtedy wagę ok. 110-170 g). Samice dojrzewają wcześniej niż samce.
– dojrzałość hodowlana, rozpłodowa (zdolność do wydania na świat potomstwa bez szkody dla niego i własnego organizmu) osiągają w wieku 3 miesięcy, przy masie ciała od 150 do 260 g. i dopiero w tym wieku należy łączyć zwierzęta.

Cykl płciowy i ruja

– cykl płciowy samicy trwa 6-8 dni (u szczurów podobnie jak u myszy i np. świń, cykl płciowy występuje ciągle, bez przerwy, są to tzw. zwierzęta poliestralne, czyli wielorujowe).
– ruja, czyli okres w którym może nastąpić zapłodnienie, występuje co 6-9 dni i trwa przeciętnie ok. 13-14 godzin. Ruja poporodowa następuje na ogół 24 godziny po porodzie.

Łączenie

– w pary (monogamia) – jeden samiec i jedna samica, takie łączenie zaleca się w niedużych pomieszczeniach i przy małym zapotrzebowaniu na młode
– system poligamiczny – na jednego samca przypadają 2-3 samice (do 6), umożliwia to uzyskanie dużej liczby młodych w podobnym czasie, wymagane są do tego systemu łączenia duże pomieszczenia. Przed porodem można matki rozdzielać lub pozostawić razem, szczurzyce mają silny instynkt macierzyński i mogą nawzajem podkradać sobie młode. W przypadku obu systemów łączenia można też przed porodem oddzielać samce od samic (lub łączyć je tylko na okres kopulacji) ponieważ samce mogą czasami zagryzać młode, jest to jednak zjawisko rzadkie, ale należy się z nim liczyć. Na ogół jednak samiec pozostawiony z samicą w pewnym stopniu pomaga samicy w wychowie „dzieci”. Samce należy też rozdzielić jeśli nie chce się mieć następnych młodych.

Ciąża

Trwa u szczurów 21-23 dni, a więc w przybliżeniu trzy tygodnie. W tym okresie należy samicę dokarmiać, przybiera ona na wadze, po 15 dniach ciąża staje się widoczna – samica grubieje. W przypadku braku pokarmu lub życia samicy w dużym stresie, może dojść podczas ciąży do resorpcji płodów, czyli wchłonięcia płodów przez organizm matki. Jest to zjawisko bardzo dla nich korzystne z punktu widzenia biologicznego, gdyż mogą wtedy w bardzo niesprzyjających warunkach wykorzystać rezerwy organizm na własne potrzeby i poczekać z rodzeniem młodych na lepszy okres.

Poród

Po okresie ciąży następuje poród, który najczęściej odbywa się nocą (choć nie zawsze) i trwa od 1 do 3 godzin. W miocie rodzi się średnio ok. 8-10 młodych (4,5-6 g), zależy to jednak od kondycji i wieku samicy, im jest ona starsza tym miej rodzi młodych. Wyjątkowo płodne samice mogą urodzić nawet do 20 młodych, ale zdarza się to bardzo rzadko. Na 2-3 dni przed porodem należy wymienić ściółkę. Podczas porodu i kilka godzin lub dni po nim, nie należy niepokoić samicy. Młode szczury po porodzie są całkiem nagie, ślepe i głuche.

Odchów młodych

Młode szczurów, podobnie jak wielu innych gryzoni, bardzo szybko rosną. Po tygodniu pokrywają się sierścią, po 14-17 dniach otwierają oczy (słyszą po 2-3 dniach), a w wieku 4-6 tygodni zaczynają biegać. Wtedy to też należy oddzielić samiczki od samców. Szczury żyją średnio dwa-trzy lata, czasami cztery.

Podsumowanie

Hodowla szczurów nie jest zbyt trudna, gdyż zwierzęta nie są wybredne w kwestii żywienia, szybko się rozmnażają i dojrzewają, dają dużą liczbę młodych (w przeciwieństwie np. do świnek morskich) i nie są agresywne w stosunku do innych osobników swojego gatunku, jak np. chomiki. Także w kontaktach z ludźmi nie są agresywne i dają się łatwo oswoić, co ułatwia przy nich obsługę. Dlatego osobą posiadającym duże węże i inne duże gady potrzebujące pokarmu o stosunkowo dużych rozmiarach polecam hodowlę tych ciekawych i inteligentnych gryzoni.

 

Autor poszukiwany :-)

Liczba wyświetleń: 8362