Theloderma gordoni

Theloderma gordoni

W skład rodzaju Theloderma wchodzą 22 gatunki: Theloderma andersoni, Theloderma asperum, Theloderma bambusicolum, Theloderma bicolor, Theloderma chuyangsinense, Theloderma corticale, Theloderma gordoni,Theloderma horridum, Theloderma kwangsiense, Theloderma laeve, Theloderma lateriticum, Theloderma leporosum, Theloderma licin, Theloderma moloch, Theloderma nagalandense, Theloderma nebulosum, Theloderma palliatum, Theloderma phrynoderma, Theloderma rhododiscus, Theloderma ryabovi, Theloderma stellatum, Theloderma truongsonense.

Theloderma to niezwykły rodzaj płazów – charakteryzują się przedziwnym wyglądem upodabniającym je (mimetyzm) do otoczenia w którym żyją np. do kory drzew, skał, porostów czy też mchów. Dotyczy to nie tylko samej kolorystyki, ale również struktury ich skóry. Fascynują również wszystkich obserwatorów szeroką gamą interesujących zachowań. Szczególnie uderzająca jest ich reakcja obronna – tanatoza czyli umiejętność udawania martwego zwierzęcia. Leżąca na plecach żabka, o zamkniętych oczach i pochylonej do przodu głowie, z podkurczonymi kończynami blisko tułowia – taki widok może zniechęcić do spożycia i to niejednego drapieżnika.
Wszystkie gatunki należące do rodzaju Theloderma mają też możliwość kontrolowania w ograniczonym stopniu zmian kolorystyki ubarwienia skóry.

Obszarem występowania są tereny Azji Południowej i Południowo-Wschodniej – od północno-wschodniej części Indii i Sri-Lanki, przez Birmę (Myanmar), Tajlandię, Indonezję (Sumatra), Laos, Wietnam i Kambodżę, aż po południową część Chin (Nguyen & Ziegler, 2012).

Wszystkie gatunki należące do rodzaju Theloderma mają też możliwość kontrolowania w ograniczonym stopniu zmian kolorystyki ubarwienia skóry.

Theloderma gordoni może dorastać do 4,5-5 cm. Skóra na grzbiecie pokryta licznymi brodawkami, znacznie różniącymi się między sobą pod względem wielkości. Część z nich może być połączone w skupiska, tworząc niezwykłe struktury. O kryptycznym (ochronnym) ubarwieniu składającym się z koloru płowego, żółtego, jaskrawopomarańczowego, brązowego, a nawet ciemnoczerwonego. Brzuch i spód kończyn są matowe, szare, z płowymi plamami.

O nieznacznym dymorfizmie między płciami – samice są zazwyczaj nieco potężniejszej budowy niż samce – nie są to jednak aż tak wyraźne różnice, aby mogły stanowić pewny wyznacznik przy rozróżnianiu płci – zwłaszcza gdy takie różnice mogą występować również między osobnikami tej samej płci. Ponadto u samców, w okresie godowym powinny być widoczne modzele wspomagające utrzymywanie się samca na ciele samicy w trakcie zbliżenia.

Systematyka

Gromada: Amphibia – płazy
Rząd: Anura – płazy bezogonowe
Rodzina: Rhacophoridae
Podrodzina: Rhacophorinae
Rodzaj: Theloderma
Gatunek: Theloderma gordoni   (Taylor, 1962)

Występowanie

Obszarem występowania tego gatunku jest północna część Tajlandii (prowincja Chiang Mai) oraz centralna i północna część Wietnamu. We Wietnamie zamieszkują tereny na wysokości 900-1000 m n.p.m., natomiast w Tajlandii okazy były poławiane na wys. 1300 m n.p.m.

Biotop

Preferują siedliska górskich lasów deszczowych z licznymi, krasowymi utworami skalnymi, które powstały i wciąż powstają przez ich powolne rozpuszczanie i wymywanie przez wody podziemne jak i te na powierzchni. Zamieszkują dziuple drzew do wysokości nawet 7-8 metrów nad gruntem i jaskinie. Grupa zajmująca takie siedlisko zazwyczaj składa się z jednego samca i haremu złożonego z kilku samic. Prowadzą wyjątkowo skryty tryb życia i rzadko są poławiane przez naukowców czy przez miejscową ludność, która w zasadzie niewiele może powiedzieć na temat tego gatunku – często nie zdają sobie nawet sprawy z ich bliskiej obecności (Orlov, 1997; Ryboltovsky, 2000).

Sezon rozrodczy populacji z północnego Wietnamu trwa od kwietnia do czerwca. Rozmnażanie odbywa się w wodzie, która zbiera się na dnie dziupli lub jaskinii, zawierające duże ilości detrytusu – drobnoszczątkowej materii organicznej – roślinnej oraz zwierzęcej. W wyjątkowych przypadkach kijanki tego gatunku można napotkać na terenach antropogenicznych – wśród instalacji melioracyjnych czy w niedużych, betonowych zbiornikach – W tych ostatnich znajdowano po co najmniej 200 kijanek na różnych etapach rozwoju.

Terrarium

Pomimo faktu, że w przyrodzie żabki te żyją i rozmnażają się na małych przestrzeniach – praktycznie zamkniętych (dziupla, jaskinia) to w warunkach niewoli powinniśmy zapewnić im zbiorniki nie mniejsze niż 40x40x40 cm. Dno terrarium powinno być zalane wodą do poziomu 3-5 cm z dodatkiem liści migdałecznika właściwego (znany też jako migdałecznik morski, ketapang) – Terminalia catappa ), a część lądową możemy przygotować choćby z odpowiednio umocowanych kawałków kory z dębu korkowego. Kora ta nie jest jedyną opcją, ale ma za to kilka zalet – jest łatwa do dezynfekcji, a nieregularna jej powierzchnia zapewnia dodatkowe możliwości w ukrywaniu się.

Woda (jej skład chemiczny oraz inne parametry) to niezwykle ważny aspekt w chowie Theloderma gordoni (jak i innych żab należących do tego rodzaju), który będzie decydował o sukcesie w chowie jak i hodowli tego gatunku – jakiekolwiek jej podmiany należy przeprowadzać bardzo starannie i proces ten należy rozłożyć na etapy – z dodawaniem jednorazowo niewielkiej ilości świeżej wody, codziennie, aż do uzyskania odpowiedniego poziomu wymiany. Taki proces „rozcieńczania” będzie symulował naturalne warunki, w których okresowe opady atmosferyczne powodują częściową wymianę wody zalegającej na dnie dziupli czy pieczary. Wymianę wody powinniśmy przeprowadzać jedynie wtedy gdy zgromadzi się w niej nadmierna ilość materii organicznej. Ciągła filtracja nie jest konieczna. Osobniki tego gatunku gatunku preferują twardą wodę, o pH 5.5 i temperaturze ok. 28°C. W przypadku niedostatecznie twardej wody możemy włożyć do wody kawałek wapienia, natomiast stopień kwasowości wody regulujemy specjalnymi preparatami akwarystycznymi.

Chów Theloderma gordoni nie należy do trudnych. Największym wyzwaniem dla opiekuna jest zapewnienie stabilnych warunków w zbiorniku. Każde przenosiny do nowego zbiornika mogą powodować u tych żab stres jak i kolejny okres adaptacji do nowych warunków. Osoby zaczynające swą przygodę z żabkami z rodzaju Theloderma powinny decydować się na zakup jedynie osobników urodzonych w niewoli – takie okazy łatwiej znoszą aklimatyzację w nowych warunkach jak też powinny być wolne od pasożytów.

Temperatura

Z racji swego pochodzenia – terenów górskich wymaga stosunkowo niskich temperatur – rekomendowane temperatury dla tego gatunku to 20-22°C w ciągu dnia, natomiast w nocy 18-19°C.

Theloderma gordoni prowadzą typowo nocny tryb życia, dzień spędzają w swoich kryjówkach – długość dnia wydaje się odgrywać jedynie marginalną rolę w utrzymywaniu tego gatunku w warunkach terraryjnych. Wszelkie źródła światła nie powinny być umieszczane w pobliżu terrarium – zbyt duże ich natężenie (w tym promieniowanie UV) może powodować stres i mieć negatywny wpływ zarówno na osobniki dorosłe jak i na kijanki, włącznie ze wzrostem śmiertelności wśród populacji!

Żywienie

Podstawą diety mogą być świerszcze (Acheta domesticus, Gryllus assimilis), karmione zróżnicowanym i wysokiej jakości pokarmem. Owady karmowe muszą być zawsze dopasowane wielkością do rozmiarów naszych podopiecznych; od czasu do czasu dodajemy preparaty witaminowo-mineralne. Samice w okresie reprodukcji wymagają zwiększonej, wysokowartościowej diety z regularnie stosowaną suplementacją!

Rozmnażanie

Pierwszą oznaką gotowości do sezonu rozrodczego jest wokalizacja u samców – o spokojnym, dźwięcznym odgłosie. Następnie w specyficzny sposób chwyta samicę swoimi kończynami – ampleksus (amplexus), który jest niezbędny w momencie składania jaj i ich zapłodnienia. Zwykle samica składa jednorazowo 2-5 jaj. Maksymalna ilość jednorazowo złożonych jaj to ok. 26 sztuk – w takim przypadku istnieje wysokie prawdopodobieństwo jaj niezapłodnionych. Zazwyczaj jaja osadzane są na podłożu w pobliżu wody, rzadko, ale zdarza się, że samice umieszczają je również na szybach terrarium czy w ich narożnikach. Czasami źle umocowane jaja wpadają do wody – niestety embrion w takim przypadku zamiera, ale takie jajo będzie dodatkowym źródłem pokarmu dla kijanek. W ciągu pierwszych 48-60 godzin od zapłodnienia przechodzi blastulację i następnie gastrulację. Neurulacja czyli wyodrębnianie się płytki nerwowej następuje około 3 dnia, a około 9 dnia rozwijają się oczy i embriony zaczynają reagować na zmiany oświetlenia. Przez kolejne dni rozwijają się bez większego, dalszego wzrostu. Cały proces embriogenezy u tego gatunku trwa średnio 12 dni. Klujące się kijanki mierzą ok. 14 mm długości, łatwo znajdują drogę do wody – ześlizgując się wprost do niej, nawet jeśli jaja były złożone w znacznej odległości od wody. Przez pierwsze dni pozostają praktycznie nieruchome – w przypadku niedostatecznej ilości pożywienia mogą stać się łatwym celem polowań starszego, bardziej rozwiniętego i aktywnego już rodzeństwa. Kijanki odżywiają się zarówno materiałem roślinnym jak i pokarmem pochodzenia zwierzęcego. W tym okresie opiekun powinien zwracać szczególną uwagę i zadbać o dostarczanie odpowiedniej ilości pokarmu – dobrze sprawdzą się komercyjne karmy dla ryb akwariowych lub martwe świerszcze. Po upływie 2 tygodni wyraźnie widoczne stają się różnice w tempie wzrostu kijanek – niektóre z nich mogą przewyższać inne znacznie wielkością i zaczynają dominować nad pozostałymi. Tym największym, dominującym osobnikom do pełnego przeobrażenia wystarcza ok. 3 miesięcy, natomiast te mniejsze zdominowane przez rodzeństwo wymagają dłuższego okresu rozwoju larwalnego – metamorfozę przechodzą po 5-6 miesięcy.

W pełni przeobrażone żabki mierzą zaledwie 21-22 mm długości. W warunkach naturalnych strategia polowania osobników Theloderma gordoni ogranicza się jedynie do metody łowów z zasadzki, przez co może upłynąć sporo czasu zanim potencjalne ofiary znajdą się w polu ich zasięgu, stąd dobrym rozwiązaniem byłoby utrzymywanie maluchów w niedużych pojemnikach ograniczających możliwości ucieczki owadów karmowych na większe odległości. Najlepiej karmić je wylęgiem świerszczy. Muszki owocówki oraz nimfy karaczanów są niepraktyczne w karmieniu małych żabek – te pierwsze są zbyt szybkie, a poszukując światła znajdą się poza ich zasięgiem, natomiast karaczany szybko utoną.

Uwagi

Do dziś największym zagrożeniem dla egzystencji Theloderma gordoni jest niszczenie ich siedlisk naturalnych. Większość obszarów występowania tego gatunku znajduje się we Wietnamie – kraj ten przechodzi intensywny rozwój gospodarczy, który dotyczy również zwiększenia oddziaływania człowieka na wcześniej nietknięte obszary górskich lasów tropikalnych. Kolejnym, które jest groźne również dla tych żabek to rozprzestrzenianie się chytridiomykozy wywoływanej przez grzyb Batrachochytrium dendrobatidis, choć za tempo w jakim wymierają kolejne populacje różnych gatunków płazów na całym świecie z pewnością nie można obciążać tylko tej choroby.

 

Opracowanie i źródła informacji
Konrad Pałka, Paweł Paprzycki

Na podstawie:
1. Keeping and Breeding the Gordon’s Bug-Eyed Frog – Ivan Arinin
2. Asian Journal of Conservation Biology
3. International Association for Ecology and Health – K.M.Kriger & J.M.Hero

Liczba wyświetleń: 3631