Uroplatus henkeli

Spis treści

Uroplatus henkeli

Uroplatus henkeli (Böhme & Ibisch, 1990) prowadzą ściśle nadrzewny, nocny tryb życia. Zazwyczaj czas spędzają wisząc głową w dół. W ciągu dnia niewiele się przemieszczają. Na ziemię schodzą bardzo rzadko, najczęściej samice w celu złożenia jaj. Mają kryptyczne ubarwienie, które ma dość bogatą paletę barw. Od ciemnego brązu, po ciemny żółty, szary, a nawet lekko białawy kolor. Zawsze niezależnie od barwy, plamistość jest czarna i zawsze ciemniejsza od tła. Choć ograniczoną, mają zdolność do zmiany koloru w zależności od wahań temperatury, światła czy nastroju. Wyróżniamy dwie odmiany Uroplatus henkeli różniące się wzorem i intensywnością ubarwienia. Pierwszą można wyróżnić na wyspie Nosy Be drugą bardziej intensywną na Madagaskarze. Samce osiągają do 28-29 cm długości, samice do 26-27 cm. Charakteryzują się dużą trójkątną głową oraz dużymi, silnymi szczękami. Mają duże barwne, wyłupiaste oczy, chude i długie, lekko nieproporcjonalne do wielkości całego ciała kończyny. Cechą charakterystyczną jest duży, płaski i na brzegach pofałdowany ogon, który przypomina zeschłego liścia. Na obwodzie głowy i reszty ciała znajdują się drobne fałdy skórne, które zacierają granicę ciała i powierzchni, na której gekon spoczywa.

Systematyka

Gromada: gady

Rząd: łuskonośne

Rodzina: gekonowate

Rodzaj: Uroplatus

Gatunek: Uroplatus henkeli

Nazewnictwo

Nazwa polska: Gekon liścioogonowy Henkela – bezpośrednie tłumaczenie z języka angielskiego, nazwa nie poprawna gdyż trójczłonowa, zalecamy używanie nazwy łacińskiej

Nazwa angielska: Henkel’s Leaf-Tailed Gecko

Występowanie

Uroplatus henkeli występuje w lasach deszczowych na północy Madagaskaru w rejonie Parku Narodowego Ankarafantsika, bogatego w jeziora i liczne tereny podmokłe a także na wyspie Nosy Be, która sąsiaduje z Madagaskarem w jego zachodnio–północnej części. Główne zagrożenia tych gadów to utrata siedlisk, poprzez wycinanie lasów pod rolnictwo i hodowlę zwierząt, również wyłapywanie mające na celu handel.

Terrarium

Ze względu na to, że są to duże gekony potrzebują obszernego terrarium. Odpowiednie terrarium dla pary to terrarium wertykalne o minimalnych wymiarach 50x50x80 cm. Najlepsze będzie terrarium szklane z bardzo dobrą wentylacją górną, której powierzchnia powinna zajmować, co najmniej 25 cm szerokości o oczkach o średnicy 3-4 mm. To będzie zapobiegać zastojowi powietrza. Jednocześnie, prócz bardzo dobrej wentylacji, należy zapewnić odpowiednią wilgotność, która w ciągu dnia powinna wynosić 70%, w nocy wzrastać do 85-90%. Jest ona bardzo ważna w utrzymaniu Uroplatus henkeli, ponieważ gatunek ten ma dość często problemy z przechodzeniem wylinki, szczególnie w okolicach spodniej części palców. Dlatego terrarium należy spryskiwać trzy razy dziennie, a jego intensywność powinna wzrastać wieczorem. Należy zadbać o odpowiedni wystrój terrarium, który pozwoli na dłuższe utrzymanie wilgotności. Na dno terrarium najlepiej wysypać 2-3 cm warstwę keramzytu a następnie 10-15 cm warstwę torfu. Dobrze sprawdza się torf cegiełkowy, który się nie pyli. Torf jest najlepszym podłożem dla tego gatunku, ponieważ jest miękki. Pomimo, że Uroplatus henkeli mają duże, silne szczęki, są one bardzo wrażliwe na kontuzje spowodowane uderzeniem się gekona podczas ucieczki lub polowania. Gatunki z rodzaju Uroplatus podczas polowania, celują w ofiarę z bardzo dużym impetem! Dlatego aby zminimalizować ewentualne uderzenie, torf można pokryć dodatkowo kilku centymetrową warstwą mchu. Dla lepszego samopoczucia gekonów, ściany boczne można pokryć korkiem lub oprzeć jego kawałki o szybę. Warto zostawić jedną lub dwie szyby w terrarium puste, ponieważ zauważyłam, że mając do wyboru spoczynek na szybie lub korku, preferują szybę. Za docelowy wystrój terrarium najlepiej sprawdzają się duże tuby korkowe. Wszystkie elementy w terrarium powinny być dobrze umocowane, aby zwierzęta nie zrobiły sobie krzywdy, szczególnie podczas wykonywania skoków, które w przypadku opisywanego gatunku są dość niezdarne. W terrarium obowiązkowo powinna znaleźć się duża miska z wodą, pomimo, że gekony spijają wodę z elementów wystroju podczas spryskiwania terrarium. Temperatura nigdy nie powinna przekraczać 30°C! Wysoka temperatura utrzymująca się przez dłuższy czas może doprowadzić do przegrzania i w konsekwencji do śmierci gekonów. Optymalna temperatura w ciągu dnia to 24-26°C ze spadkami w nocy do 21-22°C. Dla sukcesu hodowlanego i lepszej kondycji naszych podopiecznych należy dostarczać im promieni UVA i UVB, pomimo iż są to zwierzęta o aktywności nocnej. Szczególnie ważne jest to w przypadku młodych osobników. Świetlówka umieszczona 10-15 cm nad terrarium w zupełności wystarczy nawet do ogrzania terrarium i utrzymania w nim oczekiwanej przez nas temperatury. Umieszczając świetlówkę poza terrarium sprawimy, że światło nie będzie tak intensywne w środku, co jest korzystne dla dobrego samopoczucia naszych zwierząt. Światło w miesiącach letnich, od kwietnia do września, możemy emitować przez 10-12 h dziennie, a w zimowych, od października do marca, przez 8h dziennie. Nawet tak niewielka zmiana długości dnia w przeciągu roku na pewno pozytywnie wpłynie na kondycję i efekty rozrodcze naszych gekonów, mimo iż zimowanie tych zwierząt nie jest potrzebne.

Żywienie

Najlepszym pokarmem są wszystkie dostępne gatunki świerszczy i szarańczy. Oczywiście w zależności od wielkości osobników podajemy odpowiedniej wielkości owady karmowe. Aby urozmaicić dietę, dorosłym osobnikom można od czasu do czasu podać odpowiedniej wielkości karaczany (najlepiej z pęsety), a młodym mole woskowe i ich larwy.

Niektórzy hodowcy podają swoim gekonom także drewnojady, z pęsety lub w pojemniku. Wrzucanie drewnojadów lub karaczanów bezpośrednio do terrarium nie jest wskazane gdyż w przeciągu kilku sekund zakopią się. Owady karmowe można również umieścić w pojemniku karmowym ale dla bezpieczeństwa lepiej jego dno wypełnić gąbką, aby zapobiec uszkodzeniu pyska naszego gada. Dorosłe osobniki karmimy dwa razy w tygodniu. Młode codziennie lub, co drugi dzień. Po uzyskaniu wieku powyżej 3 miesięcy młode możemy zacząć karmić rzadziej najpierw trzy razy w tygodniu, potem jak osobniki dorosłe dwa razy. Oczywiście dieta powinna być uzupełniana potrzebnymi suplementami i wapnem. Jednorazowo gekony powinny dostać tyle owadów karmowych ile są w stanie zjeść. To znaczy, że nie powinniśmy dopuszczać do sytuacji, że są one dostępne przez cały czas i pozostają w terrarium do następnego karmienia.

Dymorfizm płciowy

Dymorfizm, Uroplatus henkeli jest bardzo widoczny. Samce mają pory udowe i bardzo charakterystyczne, duże zgrubienia skórne u nasady ogona, w których znajduje się parzysty narząd kopulacyjny, hemipenis.

Rozmnażanie

Najlepiej samca i samicę trzymać osobno wtedy zwiększa się szansa na ich kopulację. Oczywiście parkę można trzymać razem. Zaobserwowałam, szereg ciekawych i widowiskowych zachowań poprzedzających kopulację. Pierwszym jest to, że samce wybarwiają się bardzo intensywnie. Ich ubarwienie jest wtedy bardzo kontrastowe, ciemne plamy na bardzo jasnym tle. Samiec do samicy podchodzi bardzo ostrożnie, od czasu do czasu „macha” do samicy ogonem w płaszczyźnie pionowej (w spoczynku ogon znajduje się w płaszczyźnie poziomej). Ogon w tym czasie wydaje się też być większy niż zwykle. Największym zaskoczeniem było dla mnie to, że samica w ten sam sposób odpowiadała samcowi. Z każdym zbliżeniem się samca do samicy proces ten się powtarzał. Kiedy już samiec był blisko samicy, co jakiś czas dotykał jej ciała językiem, zajmując odpowiednią pozycję do kopulacji. Po udanej kopulacji, po upływie około miesiąca samica składa po dwa jaja w mniej więcej takich samych odstępach czasu. Naturalnym zachowaniem samicy jest zakopanie jaj w ściółce, ale zdarza się że są przyklejane do elementów wystroju lub do szyby. W tym ostatnim przypadku jaja po prostu się zmarnowały. W trakcie godów należy pamiętać, aby karmić samicę owadami posypanymi wapniem i witaminami. To zapewni zdrowie naszej samicy, dostateczną ilość wapnia do produkcji jaj a w konsekwencji zdrowe młode. W tym czasie nie należy też bezpodstawnie niepokoić samicy.

Inkubacja jaj

Jaja można inkubować w terrarium lub poza nim w temperaturze nie przekraczającej 26°C i wilgotności około 70%. Najlepszy jest do tego wermikulit lub mieszanka torfu z mchem. Młode klują się pomiędzy 85 a 95 dniem inkubacji jaj. Młode mierzą około 6,5-7 cm długości i są dość ufne w stosunku do człowieka już od samego początku. Młode można trzymać razem, jednak trzeba kontrolować czy nie konkurują ze sobą o pokarm. Więc jeżeli mamy możliwość to najlepiej trzymać je osobno wtedy mamy 100% pewność, co do ilości przyjmowanego przez nich pokarmu. W jednej publikacji podaje się, że młodym można podawać na pyszczek papki dla niemowląt. Młode wymagają podobnych warunków hodowli jak dorosłe osobniki, jednak trzeba zwrócić uwagę na stałą wysoką wilgotność. Dojrzałość płciową osiągają po 8 miesiącu i już wtedy widoczny jest dymorfizm płciowy.

Samiec podczas zalotów do samicy – Uroplatus henkeli

Jaja Uroplatus henkeli – Uroplatus henkeli

Młody osobnik zaraz po wykluciu – Uroplatus henkeli

Młody Uroplatus henkeli po pierwszej wylince – Uroplatus henkeli

Różnica w ubarwieniu młodych – Uroplatus henkeli

Choroby

Najczęstszym problemem spotykającym Uroplatus henkeli jest niepełne zrzucanie starego naskórka podczas linienia. Najbardziej problematyczne miejsca to oczy i palce (ich spodnia część, lamelle). Pozostałości wylinki na palcach niosą ze sobą konsekwencje. Utrudniają poruszanie się, wspinanie. Kiedy problem będzie się powtarzał, a kolejne wylinki nawarstwiały może dojść do martwicy palców, prowadzącej do tego, że gekon nie będzie mógł się poruszać, polować i jeść, co doprowadzi do jego śmierci. Dlatego bardzo ważną sprawą, w przypadku hodowli tych gekonów jest stała optymalna wilgotność w terrarium! Mimo, że są to skoczne gekony, są dość niezdarne i bardzo często źle wymierzają odległość. Ich wygląd może sprawiać wrażenie, że są silnej budowy, ale są delikatnymi gekonami, dlatego należy zadbać by nie miały w terrarium dostępu do ostrych krawędzi elementów w terrarium, a wszystkie elementy ruchome tak zabezpieczyć, aby nie przygniotły gekona podczas pechowego skoku. Także podłoże musi być miękkie, aby zminimalizować siłę uderzenia podczas polowania.

Ciekawostki

Podobno płeć można „przypuszczalnie” ustalić po ubarwieniu wyklutych młodych. Te o ciemnym ubarwieniu będą prawdopodobnie samcem, te o jasnym to samice.

Uroplatus henkeli to gekony bardzo spokojne, wręcz majestatyczne. Osobniki z którymi mam przyjemność doświadczać hodowli są ciekawskie, nie boją się kontaktu z człowiekiem, jedzą z ręki i każdego dnia szukanie ich to wielka frajda, a potrafią niesamowicie wtopić się w otoczenie!