Varanus varius – waran kolorowy

Varanus varius – waran kolorowy

Varanus varius (Shaw, 1790) – to jeden z najbardziej majestatycznych waranów żyjących obecnie na świecie i kolejny przedstawiciel podrodzaju Varanus. Uważany za drugi po Varanus giganteus pod względem wielkości gatunek waranów żyjących na najmniejszym kontynencie świata – Australii. Może dorastać do ok. 2 m długości całkowitej – przeciętne rozmiary osiągane przez osobniki tego gatunku to 150 -160 cm i wagą mogącą dochodzić zazwyczaj do ok. 14 kg, ale zdarzają się wyrośnięte dwudziestokilogramowe osobniki.

Jest to w dużej mierze jaszczurka nadrzewna – mimo osiąganych rozmiarów są wspaniałymi wspinaczami, doskonale wyposażonymi przez naturę w mocne, ostre i zakrzywione pazury umożliwiające im poruszanie się wśród koron drzew i to z ogromną zwinnością.

 

Długość życia warana kolorowego (Varanus varius)

Niezwykle mało jest informacji dotyczących długowieczności waranów w ich środowisku naturalnym, natomiast w warunkach niewoli osobniki tego gatunku żyją co najmniej kilkanaście lat. Znany jest udokumentowany przypadek osobnika z Melbourne Zoo, który przeżył 21 lat.

 

Występowanie warana kolorowego (Varanus varius)

Australia

 

Aktywność warana kolorowego (Varanus varius)

Dzienna

 

Odmiany warana kolorowego (Varanus varius)

U tego gatunku występują dwie formy barwne:

1. Od ciemnoszarego po granatowo-czarny z licznymi, rozproszonymi kropkami i plamkami w kremowo-żółtym kolorze; tworzące również poprzeczne rzędy na tułowiu i ogonie. Starsze osobniki mogą być też jednolicie szare.

2. Niezwykle efektowny – banded colour phase tzw.”bellii”, o szerokich naprzemiennych pasach, żółtych i ciemnobrązowych lub czarnych, zarówno na tułowiu jak i na ogonie – szczególnie widoczne u młodych osobników.
Obydwie formy z widocznymi, czarnymi pasami na pysku i szyi.

Warany o ubarwieniu „bellii” są zdecydowanie rzadsze od formy nominalnej i występują jedynie w bardziej suchych rejonach.

 

Wygląd samca warana kolorowego (Varanus varius)

Samce dorastają do większych rozmiarów i osiągają większą wagę.

 

Wygląd samicy warana kolorowego (Varanus varius)

Mniejsze, o bardziej delikatnej budowie ciała.

 

Biotop warana kolorowego (Varanus varius)

To dość plastyczny ekologicznie gatunek, łatwo adaptujący się do różnych środowisk – zajmuje najczęściej obszary leśne i to zarówno wilgotne jak i te suche – zdominowane przez eukaliptusy. Spotykane również na terenach otwartych porośniętych krzewami, są też częstymi „gośćmi” w miejscach biwakowych, gdzie namiętnie wyszukują resztek żywności wśród pozostawionych przez turystów śmieci.

 

Temperatura dla warana kolorowego (Varanus varius)

W dzień 24-32°C, lokalnie ok. 40°C. W nocy spadki temperatury do ok. 20 °C.

 

Wilgotność dla warana kolorowego (Varanus varius)

Ok. 60%

 

Terrarium dla warana kolorowego (Varanus varius)

Terrarium stepowe. W wielu rejonach Australii – tam gdzie klimat sprzyja takiemu rozwiązaniu warany te trzymane są cały rok na zewnętrznych wybiegach o powierzchni kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu metrów kw.
W przypadku naszych warunków klimatycznych na chów tych niezwykle efektownych waranów mogą pozwolić sobie jedynie ogrody zoologiczne bądź osoby prywatne, które są w stanie zapewnić im odpowiednio dużo miejsca.

Cykl oświetlenia 12 godzinny. UVB 10%.

 

Żywienie warana kolorowego (Varanus varius)

Na ich dietę w środowisku naturalnym składają się zarówno bezkręgowce, ryby, płazy, ptaki oraz ich jaja, inne gady, jak i ssaki (te ostatnie mogą stanowić nawet 66-78% ich diety)oraz padlina – nawet w głębokim stadium rozkładu. Ta ostatnia przy swej całorocznej dostępności (nawet w okresach długotrwałej suszy) wydaje się być niezmiernie ważnym składnikiem diety Varanus varius, a w niektórych rejonach ich występowania padlina stała się wręcz podstawą diety, tak przynajmniej wynika z analizy odchodów i treści pokarmowej – wszystkie gatunki dziko żyjących, australijskich waranów poddawane są takim badaniom – dzięki temu coraz lepiej poznajemy ich preferencje pokarmowe.

 

Rozmnażanie warana kolorowego (Varanus varius)

Okres australijskiej wiosny to czas nieustannych, niezwykle widowiskowych dla obserwatora rytualnych walk między samcami (w charakterystycznej dwunożnej postawie) tego gatunku o możliwość zapłodnienia samicy, a widoczne nieraz rany czy blizny na ich tułowiu to efekt tych walk. Samice nie wykazują agresywnych zachowań zarówno w stosunku do samców jak i innych samic. Po kopulacjach, w miesiącach letnich (w rejonach o klimacie umiarkowanym) samica składa jaja – tylko raz w ciągu całego sezonu rozrodczego, zazwyczaj od 4 do 12 sztuk, rzadko kiedy więcej. Varanus varius to jeden z kilku gatunków waranów, które mogą wykorzystywać czynne kopce termitów – termitiery jako naturalne inkubatory zapewniające złożonym jajom bezpieczeństwo, w miarę stałą temperaturę i wilgotność tak ważną dla prawidłowego rozwoju zarodka. W ciągu 2-3 dni samica rozkopuje od góry kopiec i w przygotowanej przez siebie komorze składa jaja, a zniszczenia w kopcu dokonywane przez warana są bardzo szybko naprawiane przez termity. Inne samice składają jaja w dziuplach oraz w wykopanych przez siebie norach, głęboko w ziemi. Rozkopywanie kopców w okresie wiosennym jest normalnym i częstym zachowaniem u osobników obu płci tego gatunku – przy okazji pomaga w uwalnianiu wyklutych osobników i nie ma do tej pory żadnych przekonywujących dowodów naukowych na potwierdzenie spekulacji aby łączyć to zachowanie z „rodzicielską” troską i opieką tych waranów nad wyklutymi maluchami.

Młodziutkie osobniki rzadko są widywane w naturze, uważa się, że większość czasu w tej pierwszej fazie swego życia spędzają na drzewach, wiodąc tam niezwykle skryte życie.
Samice mogą osiągać dojrzałość płciową już przy długości tułowia (SVL) ok. 385 mm, a samce przy 415 mm. Taką długość tułowia, w warunkach niewoli warany te osiągają w wieku ok. 4 – 4,5 lat.
Najczęstsze doniesienia o rozmnożeniu tego gatunku w niewoli pochodzą naturalnie z ojczyzny tych waranów – Australii. Prawie wszystkie przypadki rozmnożenia to inkubacja jaj od samic pozyskanych wprost ze środowiska naturalnego, już zapłodnionych bądź od waranów trzymanych na zewnętrznych wybiegach, poddawanych w naturalny sposób sezonowym zmianom pogodowym.

W 1991 r. herpetolog H.G.Horn opublikował informację o pierwszym rozmnożeniu Varanus varius poza granicami Australii (np.ogród zoologiczny w Rotterdamie może poszczycić się hodowlą tych waranów już w drugim pokoleniu). Podobnie jak w przypadku innych gatunków waranów okres godów to czas agresywnych zachowań samców i walk między nimi. Również zaloty do samic mogą być pełne agresji z gryzieniem, drapaniem i gonitwami włącznie – ich uwieńczeniem są wielokrotne kopulacje. W 4-6 tygodni od kopulacji samica składa jaja. Ich inkubacja w temperaturze 29°C trwa 226-243 dni. Wyklute osobniki mogą mierzyć 30-37 cm długości całkowitej i ze średnią wagą ok. 25 gramów.

 

Uwagi nt warana kolorowego (Varanus varius)

To prawdziwy rarytas na rynku terrarystycznym, gatunek o imponujących rozmiarach i niebywale piękny, ale też i wyjątkowo drogi (na jednej z giełd terrarystycznych w 2011 r., w Hamm para tych waranów została sprzedana za 10,000 €). Mimo swej wielkości i siły znaczna część osobników tego gatunku całkiem dobrze potrafi przystosować się do życia w warunkach niewoli, nie wykazując nadmiernej agresji i jest w stanie zaakceptować nawet bliski kontakt z opiekunem. Jednak przy obsłudze wszystkich dużych jaszczurów zawsze należy pamiętać, że są dzikimi zwierzętami, które z upływem czasu spędzonego w warunkach niewoli zatracają swój naturalny lęk przed człowiekiem i w pewnych sytuacjach mogą stanowić realne zagrożenie dla człowieka. Samice tego gatunku uważane są za bardziej płochliwe i mniej przewidywalne od samców.

Opracowanie i źródła informacji
Piotr Prokulewicz 'kurimu’

Liczba wyświetleń: 6286