Xylotrupes gideon – rohatyniec borneański

Xylotrupes gideon – rohatyniec borneański

 

Systematyka

Rodzina: Coleoptera – chrząszcze

Rodzaj: Xylotrupes

Gatunek: Rohatyniec borneański (Xylotrupes gideon Linnaeus, 1767)

Wygląd oraz występowanie

Połączyłem obie grupy (wygląd oraz występowanie) w jeden dział ponieważ opiszę tutaj sporo podgatunków gatunku Xylotrupes gideon. Opisze za jednym zamachem, to z kod pochodzą oraz jak wyglądają, gdyż każdy podgatunek ma specyficzne dla siebie cechy.

Najczęściej spotykane w hodowli podgatunki Xylotrupes gideon:

1. Xylotrupes gideon sumatrensis (Minck, 1920)
   
   • Wygląd: Jest to jeden z największych podgatunków gatunku Xylotrupes gideon. Samce tego podgatunku dorastają do 5-8 cm, samice są nieco mniejsze od samca i osiągają 4-5,5 cm. Samce posiadają pokaźnych rozmiarów „rogi”(jeden na głowie i jeden na przedpleczu). Cały jest ubarwiony w jeden kolor, bordowy z lekkimi czarnymi przebarwieniami.
   • Występowanie: Sumatra
2. Xylotrupes gideon borneensis (Minck, 1920)
   • Wygląd: Samce tego podgatunku dorastają do 5-7 cm, samice są nieco mniejsze od samca i osiągają 4-5 cm.Bardzo podobnie ubarwiony chrząszcz do podgatunku Xylotrupes gideon sumatrensis. Różni się od powyższego podgatunku krótszymi „rogami” (jeden na głowie i jeden na przedpleczu) oraz ciemniejszym przedpleczem, oraz głową.
   • Występowanie: Borneo
3. Xylotrupes gideon kaszabi (Endrödi, 1951)
   • Wygląd: Samce tego podgatunku dorastają do 5-7 cm, samice są nieco mniejsze od samca i osiągają 4-5 cm. Bardzo ciekawie wybarwiony podgatunek. Głowa oraz przedplecze jest koloru czarnego. Odwłok, odnóża, pokrywy na skrzydła są koloru bordowego.
   • Występowanie: Chiny, Wietnam, Tybet, Kambodża, Tajlandia
4. Xylotrupes gideon tonkinensis (Minck, 1920)
   • Wygląd: Samce tego podgatunku dorastają do 5-8 cm, samice są nieco mniejsze od samca i osiągają 4-5,5 cm. Podgatunek ten jest cały koloru czarnego.
   • Występowanie: Chiny, Wietnam, Tybet, Kambodża, Tajlandia

   Podgatunki których nazwy zostały zmienione przez internautów:

5. Xylotrupes gideon pubescens – Jest to błędna nazwa, poprawna nazwa gatunkowa to Xylotrupes pubescens (Waterhouse, 1841)
   • Wygląd: Samce tego podgatunku dorastają do 3,5-6,5 cm, samice są nieco mniejsze od samca i osiągają 3-4 cm. Całość chrząszcza jest koloru czarnego lub bardzo ciemnobordowego. Chrząszcz ma charakterystyczne owłosienie na okrywach skrzydeł, przedpleczu, nogach, głowie. Krótko mówiąc cały jest owłosiony krótkimi słomkowymi lub jasnobrązowymi włoskami.
   • Występowanie: Indonezja.
6. Xylotrupes gideon beckeri – Jest to błędna nazwa, poprawna nazwa gatunkowa to Xylotrupes beckeri (Schauffus, 1885)

   Wygląd Samce tego podgatunku dorastają do 4-7 cm, samice są nieco mniejsze od samca i osiągają około 4 cm. Chrząszcz jest koloru czarnego, z bardzo połyskującą pokrywą. Najczęściej samce mają bardzo krótkie „rogi”(jeden na głowie i jeden na przedpleczu).

   Występowanie: Malezja

Pozostałe, mniej znane podgatunki Xylotrupes gideon:

1. Xylotrupes gideon lakorensis (Silvestre, 2002)
2. Xylotrupes gideon sawuensis (Silvestre, 2002)
3. Xylotrupes gideon sondaicus (Silvestre, 2002)
4. Xylotrupes gideon asperulus (Minck, 1920)
5. Xylotrupes gideon australicus (Thomson, 1859)
6. Xylotrupes gideon baumeisteri (Schauffuss, (1885)
7. Xylotrupes gideon lamachus (Minck, 1920)
8. Xylotrupes gideon lorquini (Schauffuss, 1885)
9. Xylotrupes gideon mniszechi (Thomson, 1859)
10. Xylotrupes gideon philippinensis (Endrödi, 1957)
11. Xylotrupes gideon socrates (Schauffus, 1864)
12. Xylotrupes gideon szekessyi (Endrödi, 1951)
13. Xylotrupes gideon ulysses (Geurin, 1830)

Terrarium

Do trzymania 10 sztuk tego rodzaju wystarczy terrarium o wymiarach minimum 40/40/50 cm (dł./szer./wys.). Chrząszcze te potrzebują sporo przestrzeni nad podłożem, dlatego należy zapewnić im minimum 30-35 cm powyżej podłoża, reszta czyli 15cm powinna być wypełniona podłożem. Terrarium powinno zapewnić dobrą cyrkulację powietrza wewnątrz. Terrarium można podzielić na 2 części:

• Nad podłożem. W tej części terrarium, chrząszcze najczęściej chodzą, latają (stosunkowo często, ale przeważnie wieczorem), jedzą i kopulują. Na powierzchnię podłoża kładziemy parę kawałków kory po to by zapobiegać wysuszeniu podłoża. Po za korą wyposażamy tą część w gałęzie po to by zwiększyć powierzchnię do chodzenia (polecam używać solidnych konarów a nie cienkich gałązek). Chrząszcze te uwielbiają przesiadywać godzinami na konarach (w szczególności samce). Wymagają oświetlenia przez 12 godzin dziennie (to podnosi rozrodczość). Temperatura w tej części powinna mieścić się w przedziale od 25ºC do 30ºC. Z tym że przy niższych temperaturach chrząszcze spowalniają swój metabolizm i raczej przesiadują ciągle w ziemi niż wychodzą na powierzchnie. Znowu zbyt wysoka temperatura powoduje szybkie przesuszenie podłoża, co powoduje śmierć larw, jaj i również imago. Wilgotność powietrza powinna się wahać w przedziale 70–80%. Z własnych doświadczeń dopowiem iż ten podgatunek chrząszczy woli wyższą wilgotność. Trzeba zapewnić chrząszczom dobrą cyrkulację powietrza wewnątrz terrarium/akwarium. Ta część pojemnika jest przeznaczona głównie dla samca ponieważ samica rzadko wychodzi na powierzchnię, robi to tylko po to by najeść się oraz kopulować, po kopulacji błyskawicznie schodzi pod ziemię.
• Podłoże. Jest to część służąca w dwojaki sposób. Po pierwsze jest to miejsce, w którym samice składają jaja. Drugą funkcją podłoża jest zapewnienie pożywienia larwom. Typowym podłożem do hodowli chrząszczy jest humus. Humus jest to nic innego jak rozkładające się liście, próchno i inne związki organiczne pod wpływem temperatury, mikroorganizmów, kwasów huminowych i grzybów.

Podłoże dla imago to najczęściej bardzo drobno zmielony humus, szybko przesycha ale zapewnia odpowiednie pożywienie dla dopiero co wyklutych larw. Larwy w stadium L2-L3 bez problemu poradzą sobie z niezmielonym humusem, dlatego rozdrabnianie humusu przy takiej fazie rozwojowej larwy jest zbędne. Larwy można trzymać razem i nie wykazują kanibalizmu, ale trzeba zapewnić bardzo dużą ilość humusu.

Żywienie

Najczęściej spotykanym i najlepszym pożywieniem dla imago jest banan. Z własnego doświadczenia wiem że niechętnie imago zjada jabłko czy pomarańczę. W internecie można kupić też specjalne pożywki dla imago, lecz bez porównania banan jest tańszym rozwiązaniem. Jedyny minus banana to fakt iż trzeba zbierać rozkładające się szczątki niedojedzonych bananów po to by zredukować liczbę roztoczy i innych niepożądanych gości. Ale przy tym gatunku prędzej trzeba dokładać kolejny plaster banana niż zabierać resztki.

Larwy głównie zjadają humus. Z własnych doświadczeń wiem, iż wolą rozkładające się liście niż próchno. Nie polecam dokarmiania larw przez zakopywanie w ziemi różnych owoców warzyw, ponieważ jest to dobra pożywka dla rozwoju roztoczy, bakterii i grzybów.

Rozmnażanie

Jest to najłatwiejszy do rozmnożenia rohatyniec. Pocieszenie nie jest to zbyt duże ponieważ w porównaniu do kruszczyc pracy jest 2-3 razy więcej, a wyniki często bywają o wiele gorsze.

Rozpoznanie płci u tych chrząszczy (niezależnie od podgatunku) jest bardzo proste. Samce są wyposażone w dwa „rogi”. Jeden „róg” jest osadzony na głowie, a drugi na przedpleczu. Samice nie posiadają ani jednego „rogu”. Samce są przeważnie większe od samic, przeważnie ponieważ występują wyjątki.

Cały cykl od jaja do imago trwa około roku czasu. Samica składa do gleby jaja (jedna samica jest zdolna znieść około 200 jaj) o średnicy około 2 mm(owalne). Z czasem jajo rośnie przez rozwijający się wewnątrz zarodek. Jajo po około 1-2 tygodniach przekształca się w malutką larwę (ok. 7 mm). Początkowo larwa błyskawicznie rośnie (stadium L1 i L2). Gdy osiągnie stadium L3, przystopowuje się rozwój larwy, a zaczyna się wielkie jedzenie. Larwa czasami potrafi przerobić 5 litrów humusu w dwa tygodnie. Dlatego lepiej jest dawać częściej ale mniej (około 2 litry na larwę/tydzień). Po około 7-9 miesiącach larwa żółknie i marszczy się. Larwa zazwyczaj nie wytwarza kokolitów jak kruszczyce, a twarde niecki w ziemi w których kładzie się nogami do góry. Na zagranicznych stronach internetowych można nawet zakupić specjalne niecki do inkubowania rohatyńców. Imago żyje niestety bardzo krótko, od 4 do 6 miesięcy.

Larwy jako że są nieco większe, można rozpoznać podczas ostatniej wylinki(L3). Posłużę się tutaj zdjęciem z strony www.flower-beetles.com. Zdjęcie jest pokazane na przykładzie larwy podgatunku Chelorrhina polyphemus confluens, ale tak samo można rozpoznać płeć w przypadku Xylotrupes gideon. Cała sztuka jest w odnalezieniu na spodniej stronie małej czarnej „kropki” (harold organs).

Rady hodowcy:
Jest parę spraw o których powinien wiedzieć każdy który zamierza hodować ten gatunek:

• Nie należy trzymać 2 samców w jednym terrarium. Samce są w stosunku do siebie bardzo agresywne, potrafią się nawet pozabijać. Walczą głównie o samice i o pożywienie, ale potrafią również atakować bez większych powodów. Dlatego nie polecam trzymania stadka 10 sztuk chrząszczy. Lepiej jest trzymać np. 2 stadka po 5 osobników (1 samiec i 4 samice). Raz chciałem sprawdzić jak zachowają się samce wobec siebie…i takie były skutki (zdjęcie obok). Samiec najpierw został podrzucony na 10-15 cm do góry po czym wbił się na rogi samca dziurawiąc pokrywy na skrzydła.
• Kolejną istotną sprawą jest trzymanie larw. Co prawda larwy nie wykazują zbytniego kanibalizmu. Zbytniego ponieważ potrafią zjeść współbratymca jeżeli linieje (nie rusza się wtedy). Ale polecam trzymać larwy osobno. Trzymanie razem larw jest nie dość że ryzykowne to strasznie pracochłonne, ponieważ humus przy dużej ilości larw bardzo szybko znika. Polecam trzymać jedną larwę w pojemniku ok. 1 litra. I wymieniać humus co tydzień. Zaoszczędza to pracę oraz zapewnia bezpieczeństwo.
  Larwy najlepiej wybierać z akwarium, w którym są imago gdy osiągną około 3 cm. Gdyż większe larwy potrafią zjeść jaja.
• Pamiętajmy o częstym karmieniu imago. Często zdarza się iż imago niedożywione zjada jaja. Ja osobiście mam mało czasu dlatego raz w tygodniu wyciągam jaja i umieszczam je w odpowiednim pojemniku gdzie przechowuje jaja. Do przechowywania jaj wystarczy jakikolwiek pojemnik z podłożem jakie jest u imago. Pamiętajmy tylko że gdy urodzi się larwa w takim pojemniku na jaja, to jak najszybciej trzeba ją umieścić w osobnym pojemniku, gdyż zje wszystkie pobliskie jaja.
• Starajmy się przechowywać imago w terrarium. Z akwarium mogą bardzo łatwo uciec. Rohatyńce mają bardzo dużo siły.

 
Literatura:
– Własne doświadczenia hodowlane
– www.catalogueoflife.org (2010 rok)

Autor tekstu i zdjęć: Paweł Thoma 'pollobo’

Liczba wyświetleń: 7227